🐬 Tüp Bebek Için Sperm Verme

HgF45Dw. IVF Tüp Bebek ile ilgili sıkca sorulan sorularla alakalı olarak bır takım bilgileri Health İstanbul London olararak sizler icin IVF alanında çok yetkin ve tecrübeli doktorumuzdan derledik. Tüp bebek tedavisi sıkça sorulan sorular 1. Tüp bebek tedavisinde cinsel ilişkiye girilebilir mi? Tüp bebek tedavisi esnasında belirli dönemlerde cinsel ilişkide bulunulmasında bir sakıncayoktur. Ancak yumurta keseleri belli bir boyuta ulaştıktan sonra cinsel birliktelikte bulunulması tavsiye edilmemektedir. Bunun nedeni yumurtalık boyutunun artmasına bağlı olarak hastanın kasık ağrısı hissetmesi, yumurta keselerinin erken çatlaması ya da yumurtalıkların kendi etrafında dönmesi gibi bir risk oluşmasına neden olabilir. Ayrıca yumurta toplama günü eşten sperm örneği alınmaktadır. Bu nedenle işlemden en az 2 en çok 6-7 gün öncesinde baba adayının cinsel perhize girmesi gerekmektedir. Bu süre erkeğin semen analizi değerlerine göre tedaviyi takip eden doktorun tavsiyesine göre planlanmaktadır. Eğer embriyo transferi yapılmayacak ise yumurta toplama işlemi sonrasında en az 2 gün cinsel birliktelikönerilmemektedir. Eğer embriyo transferi işlemi planlanıyor ise de transferden en az 2 gün sonrasında yeniden cinsel ilişkide bulunulabilir. 2. Tüp bebek tedavilerinde dış gebelik olur mu? Tüp bebek tedavisinde embriyo transfer edildikten sonrasında hekiminizin tavsiye ettiği günde kanda gebelik testi yapılır ve hamileliğin gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılır. Gün aşırı gebelik testi değerinde yaklaşık 2 kat kadar bir artış olması sağlıklı bir gebelik oluştuğunun göstergesidir. Gebelik testi değeriniz belli bir seviyeye ulaştığında ultrasonografik olarak gebelik kesesinin yerleşim yerinin kontrol edilmesi gerekir. Ancak yapılan ultrasonografide rahim içinde gebelik kesesinin izlenmemesi halinde, kanda gebelik testiniz tekrarlanmalıdır. Döllenmiş yumurtanın rahim içinden ayrı bir yerde yerleşmesine dış gebelik denilmektedir. Tüm gebeliklerin yaklaşık olarak % 1-2 ′sinde dış gebelik ile karşılaşılmaktadır. Tüp bebek tedavilerinde de dış gebelik riski bulunmaktadır ve tüp bebek tedavilerindeki genel gebelik oranlarına bakıldığında bu risk %1’in altındadır. Ancak bu durum, tüp bebek tedavileri ile direk ilgili değildir. Çocuk sahibi olunmasına engel olan diğer sebepler yüzündendir. 3. Tüp bebek tedavilerinde genetik tarama kimlere önerilir? Tüp bebek tedavilerinde embriyolara uygulanan genetik tarama yöntemleri ile hem sayısal kromozom bozuklukları hem de kromozomlardaki belirli bazı yapısal değişiklikler incelenebilmektedir. Deneyimli bir embriyoloji ekibi tarafından gerçekleştirilen biyopsi uygulamaları sonrasında, embriyonun zarar görme riski genellikle %1’in altındadır. Doğacak bebekte olabilecek kromozomal bozukluklar tespit edilerek; genetik açıdan bozuk olan embriyolar seçilir ve böylece gebelik şansı arttırılırarak başarısız tüp bebek denemelerinin önüne geçilmeye çalışılır. Genetik tarama ile desteklenen tüp bebek tedavileri; tekrarlayan gebelik kayıpları, anomali veya metabolik hastalıklı bebek öyküsü, tekrarlayan başarısız tüp bebek denemesi, ileri kadın yaşı, kadın veya erkekte kromozomal bir bozukluk, açıklanamayan kısırlık, kötü sperm kalitesi ve sperm DNA hasarı olan durumlardaönerilmektedir. 4. Tüp bebek tedavisini kaç kez deneyebilirim? Çocuk isteyen çiftlerde günümüz tıp teknolojisi koşullarında en başarılı sonuçlar verebilen üremeye yardımcı tedavi yöntemi tüp bebek tedavisidir. Çiftler ön muayenelerden geçirilip değerlendirildikten sonra kendilerine uygun tedavi protokolü belirlenerek işlemlere başlanılır. Yeni geliştirilen uygulamalar sayesinde gebelik oranları giderek artmakla birlikte maalesef % 100 değildir. Yardımcı üreme tedavilerinde bir sayı sınırlaması bulunmamaktadır. Tedavi neticesinde başarısız bir sonuç elde edilebilir fakat bu noktada pes edilmemelidir. İlk denemesinde başarısız sonuç elde edilen pekçok hasta, takip eden süreçlerde gebelik elde edebilmektedir. Çiftlerin sağlık durumunda bir sıkıntı olmadığı sürece tedavi periyotları arasında dinlenme süreleri bırakılarak tüp bebek tedavisinin tekrarlanmasında bir sıkıntı bulunmamaktadır. 5. Tüp bebek tedavisinde kaçıncı gün embriyo transferi yapılır? Tüp bebek tedavilerinde labaratuvarda oluşturulan embriyoların anne rahmi dışında hayatta kalabilmeleri için embriyonun gelişimine destek olacak solüsyonların içinde bulunması, uygun ısı, nem ve asit-baz pH dengesinin sağlanması gerekmektedir. Tüp bebek tedavisindeki enönemli basamak bu nedenle embriyo gelişiminin sağlanmasıdır. Döllenme sağlandıktan sonra embriyo gelişimi takip edilerek uygun olan günde transfer işlemi gerçekleştirilir. Ancak embriyonun kaçıncı günde transfer edileceği ile ilgili kesin bir kural yoktur. Tüp bebek merkezinde hastaya uygulanan tedavi protokolüne, kadından elde edilen yumurta sayısına ve kalitesine, gelişmekte olan embriyonun sayısına ve kalitesine göre embriyonun transfer edilme günü değişim göstermektedir. Ancak genel olarak blastokist gelişiminin gerçekleştiği 4., 5. ve 6. günler embriyo transferi uygulamasında daha yüksek gebelik oranları getirmesi nedeniyle tercih edilmektedir. 6. Sperm vermekte zorlanan hastalara ne önerilir? Kadının yumurta toplama işlem gününde erkekten de ICSI işleminde kullanılmak üzere spermörneği alınması gerekmektedir. Bu örnek kliniklerde kişinin kendisini rahat hissetmesinin sağlandığı özel odalarda, mastürbasyon vasıtası ile alınmaktadır. Ancak yine de bazı durumlarda eşler strese bağlı bu örneği vermekte zorlanabilirler. Bu tip durumlarda örnek verme işlemine bir süre ara verilerek erkeğin stresi azaltılır. Bazı durumlarda ise numune verme odasında eşin bu sürece eşlik etmesine izin verilir. Erkekte ereksiyon problemi varsa ereksiyona yardımcı olabilecek bazı ilaçlar da hastaya verilebilir. Mastürbasyonla sperm elde edilememesi halinde, geriye boşalma veya menide hiç sperm olmaması durumunda ise erkeklerden bazı cerrahi işlemler ile sperm elde edilebilmesi mümkündürmikro TESE, TESA, MESA, PESA. Daha detaylı bilgi için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz. 7. Tüp bebek tedavilerinde erkek yaşı önemli midir? Sperm sayısı yaşa göre değişir mi? Erkeklerde sperm üretimi her yaşta devam etmektedir. Ancak erkeğin yaşının ilerlemesiyle birlikte, sperm kalitesinde bir düşüş söz konusudur. 55 yaş ve üzeri erkeklerde ise sperm hareketliliği %54 oranında azalır. Burada etken ise yaş ilerledikçe spermin DNA’sında bazı bozulmaların olmasıdır. Bu değişimlere bağlı olarak da spermin yumurtayı dölleme kabiliyeti azalmakta ve embriyoların kalitesinde ve genetiğinde bazı bozulmalar oluşmaktadır. Erkek yaşı ne kadar genç olur ise bir kadının gebe kalabilme ihtimali o kadar artmaktadır. Ancak genel olarak hem doğal yollardan hem de yardımcı üreme tedavilerinde kadın yaşı, erkek yaşına kıyasla daha büyük bir öneme sahiptir. 8. Hiç spermi olmayan erkeklere tüp bebek tedavisi yapılabilir mi? Erkeklerde menide hiç sperm görülmemesi durumuna azospermi denilmektedir. Azospermi, infertilite problemi olan erkeklerin ortalama %15’inde, tüm erkeklerin ise %1’ inde görülür. Spermin taşındığı kanallarının tıkalı olması halinde görülen azospermide, sperm üretimi olmasına rağmen menide sperm olmaz. Doğuştan olabildiği gibi sonradan cerrahi, travma da bu tıkanıklık oluşabilir. Bu duruma obstrüktif azospermi denilmektedir ve tüm hastaların %40’ ında saptanmaktadır. Kanallar açık olmasına rağmen azospermi varsa, bu testis yetmezliğidir hormonal bozukluk, yapısal bir bozukluk. Bu duruma nonobstrüktif azospermi denilmektedir. Bu gruptaki azospermi vakalarına sıklıkla kromozom kusurları eşlik edebileceği için erkeğe genetik inceleme önerilmelidir. Öncelikle azosperminin nedeni araştırılmalı ve tedavi çıkacak nedenlere göre planlanmalıdır. Azospermi tanısı konulan kişilere öncelikle detaylı bir öykü alındıktan sonra fiziki muayene yapılmalı, sonrasında skrotal doppler ultrasonografi ve laboratuvar tetkikleri değerlendirilmelidir. Azospermiye neden olan sağlık sorununun giderilmesi, GnRH, FSH ve testosteron hormonlarıyla tedavi yapılması halinde bazı hastalarda sperm üretiminin sağlanması mümkün olabilmektedir. Genel olarak obstrüktif azospermi hastalarında cerrahi sperm elde etme yöntemleri ile sperm bulma olasılığı %100’e yakın iken; nonobstrüktif azospermide bu oran %65 civarındadır. Yardımcı üreme tedavilerinde kullanılan sperm elde etme yöntemleri MESA PESA Perkutan Epididimal Sperm Aspirasyonu, PTESA Perkutan Testiküler Sperm Aspirasyonu, TESE Testiküler Sperm Ekstraksiyonu, Mikro TESE Mikroskop altında Testiküler Sperm Ekstraksiyonu. 9. Anne babada genetik sorun varsa çocuğa geçer mi? Sperm ve yumurtada 23 kromozom bulunmaktadır. Bu kromozomlar döllenme yoluyla bir araya geldiği zaman vücudumuzdaki 46 kromozomlu yeni hücreleri oluştururlar. Dolayısıyla kromozomlarımız ve genlerimiz anne ve babamızdan gelmektedir. Bu nedenle anne ve babadaki genetik sorunların bazıları bebeğe de geçebilmektedir. Bu genetik bozuklukların bazıları bebeklerde hastalığa neden olabildiği gibi, bazıları bebekte hastalık olmaksızın sadece hastalığın taşıyıcılık durumu taşımaktadır. Ancak yardımcı üreme tedavilerinde genetik taramalı tüp bebek tedavisi yapılarak genetik açıdan sağlıklı embriyolar seçilebilmekte ve bu genetik bozuklukların bebeğe aktarılması önlenerek gebelik şansı arttırılabilmektedir. 10. Tüp bebek tedavisinde başarı oranı neye göre değişir? Tüp bebek tedavilerinde başarıyı etkileyen, tedaviye giren çifte ve merkeze ait pek çok faktör bulunmaktadır. • Tedaviye alınan hastaların genel sağlık durumu ve kullandıkları ilaçlar • Çiftin tüp bebek tedavisi öncesinde sahip oldukları üreme sorunları • Başarısız yardımcı üreme tedavisi öyküsü olması ve bunun nedenleri • Çiftin üreme hücrelerinin sayısı ve kalitesi, hormon tahlilleri, rahim tüp filmindeki bulguları, ultrasonografi verileri ve spermiogram testi değerleri • İleri kadın ve erkek yaşının olması • Transfer edilen embriyonun kalitesi ve sayısı • Genetik taramalı tüp bebek tedavisindeki embriyoların kalitesi ve genetik özellikleri • İmmun sistem bozuklukları • Çiftin tedavi sürecine uyumu • Tüp bebek merkezindeki doktorların, hemşirelerin, embriyolog ve biyologların deneyimleri, • Tüp bebek merkezinin teknik donanım ve denetlenmesi bunlardan sadece bir kaçıdır. 11. Eşimde Turner Sendromu var tüp bebek yaptırabilir miyim? Turner sendromu dişilerde en çok görülen kromozomal anomalilerden biridir. Ailevi veya kalıtsal bir hastalık değildir. Toplumda görülme sıklığı 1/2500 dür. Sadece kız çocuklarında görülen genetik bir bozukluktur. X kromozomunun bir kısmının veya tamamının yokluğu veya yapısal bir bozukluğu nedeniyle oluşan bu hastalık tüm dişi fetüslerin %3’ünü etkilemektedir ve düşüklerin %9undan sorumlu tutulmaktadır. Ancak oluşan bu embriyoların yaklaşık %1’ i doğum evresine kadar ulaşabilmektedir. Bu aşamaya ulaşan bebeklerde ilerleyen yaşlarda kısa boy, lenfödem, yele boyun, düşük saç çizgisi, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, üriner sistem bozuklukları, işitme ve duyma problemleri, primer amenore, erken yumurtalık yetmezliği ve infertilite ile karşılaşılmaktadır. Zeka gelişimleri normal olsa da öğrenme güçlükleri, sosyal alanlarda ve arkadaş ilişkilerinde bir yetersizlik söz konusudur. Turner sendromlu kadınlarda doğurganlık 45, XO genetiğine sahip olan kadınlarda nadir olarak görülürken; kromozomlarında mozaik veya X delesyonu olan hastalarda doğurganlık daha sıktır ancak bu durum sadece ergenliğe kendiliğinden girebilen kız çocuklarında mümkün olmaktadır. Bu hastalarda genetik taramalı tüp bebek tedavileri ile gebelik elde edilebilir. 12. Tüp bebek öncesi Rahim tüp filmi HSG çekimi gerekli mi? Yardımcı üreme tedavisi olarak yumurtlatma- çatlatma- cinsel ilişkiye bırakma ya da aşılama tedavisi planlanan hastalarda tedaviye başlamadan önce rahim içinin ve tüplerin yapısal ve işlevsel özelliklerinin değerlendirilebilmesi için rahim tüp filminin çekilmesi önerilmektedir. Tüp bebek tedavisine başvuran hastalarda ise doğum, tekrarlayan gebelik kayıpları, başarısız tüp bebek denemeleri, geçirilmiş karın içi enfeksiyonlar, karın içi ameliyatlar veya rahim içi ameliyatlar, myomektomi gibi öykülerin olması halinde ya da muayene esnasında ultrasonografide rahim içinde düzensizlik, perde, polip ve miyom benzeri görünümlerin olması ya da tüplerde hidrosalpinks benzeri yapıların izlenmesi halinde tedaviye başlamadan önce rahim tüp filmi çekilmesi önerilmektedir. Ancak ilk tüp bebek tedavisi öncesinde rahim tüp filmiçekilmiş ise ve bunun üzerinden 2-3 yıldan daha az bir süre geçmiş ise bu süreçte herhangi bir enfeksiyon ya da cerrahi işlem ve gebelik öyküsü olmamış ise rahim tüp filminin tekrarlanmasına gerek olmayabilir. Hekim muayene bulgularına ve çiftin öyküsüne göre bu filmin gerekli olup olmadığına tedavi sürecinde karar verecektir. 13. Tüp bebek öncesi Histeroskopi ameliyatı gerekli mi? Rahim tüp filminde rahim içinde bir problem saptanması, ultrasonografide rahim içinde düzensizlik, polip, myom benzeri oluşumların izlenmesi veya başarısız tüp bebek denemelerinin olması halinde embriyo transferi ya da aşılama tedavisi öncesinde Histeroskopi işlemi yapılarak rahim içinin gebeliğe hazır hale getirilmesi önem taşımaktadır. Ancak hiçbir bulgusu ya da öyküsü olmayan hastalarda tüp bebek tedavisi öncesinde histeroskopi ameliyatının yapılması zorunlu değildir. 14. Tüp bebek tedavilerinde tüplerin açık veya kapalı olması önemli midir? Kadın ve erkekten alınan üreme hücreleri laboratuvar ortamında bir araya getirilerek embriyo elde edilir. Bu embriyolar daha sonra anne adayının rahmine yerleştirilir. Dolayısıyla tüp bebek tedavilerinde tüplerin açık ya da kapalı olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Ancak embriyonun rahim iç zarına tutunabilmesi ve gebeliğin rahim içinde devam edebilmesi adına tüplerin sağlıklı olması ya da rahime giriş yerinden kapalı olmaması önem taşımaktadır. Aksi takdirde başarısız tüp bebek denemesi, gebelik kayıpları ve dış gebelik gibi sonuçlar ile karşı karşıya kalınabilir. 15. Miyom ya da yumurtalıkta kist varsa tüp bebek tedavisi uygulanır mı? Her myom ve her yumurtalık kisti tüp bebek tedavisine engel olmadığı gibi, gebe kalamamaya ya da gebelik kaybına da neden olmamaktadır. Myomun türü, myomun yerleşim yeri, myomun boyutu, myomların sayısı, gebelik kayıp öyküsü ve başarısız tüp bebek denemesi varlığı değerlendirildikten sonra myoma yönelik olarak bir cerrahi işlem gerekip gerekmediği hekim tarafından hastaya anlatılır. Yumurtalık kistlerine ise kötü huylu olmadıkları sürece herhangi bir cerrahi işlem yapılması önerilmemektedir. Zira yapılan her cerrahi işlem yumurtalık rezervinin azalmasına neden olabilir. Cerrahi işleme gerek duyulmayan hastalarda tüp bebek tedavisi ya da embriyo transferi öncesinde myomların ve kistlerin bazı medikal tedaviler ile baskılanması gerekebilir. Kanser tedavilerinde uygulanan kemoterapi ilaçları ve radyoterapiler hem yumurtalıklara hem de testislere ciddi zararlar verebilmektedir. Bu tedaviler yumurtalık ve testiküler yetmezliklere neden olabildiği gibi, üreme hücrelerinin genetik yapısını bozarak genetik açıdan hatalı embriyoların oluşmasına ve gebe kalamama ya da tekrarlayan gebelik kayıplarına neden olabilmektedirler. Bu çiftlerde genetik taramalı tüp bebek tedavileri ile genetik açıdan sağlıklı embriyolar bulunması halinde gebelik elde edilebilmektedir. Bazı ilaç protokolleri ise üreme hücrelerine zarar vermemekte ancak bu hastalıklarla mücadele eden çiftlerin belirli süreler gebe kalmasına izin verilememektedir. Bu hasta grubunda ise tüp bebek tedavisi ile embriyolar oluşturulur ve dondurularak saklanması gerçekleştirilir. Hasta kanser tedavisinin bitmesi ve hekimi tarafından gebeliğe onay verilmesi halinde dondurulmuş embriyolarını kullanarak gebelik elde edebilir. Bekar kadın ve erkeklerde ise kanser açısından bu tip tedavilere başlamadan önce üreme hücresinin veya dokusunun dondurulması işlemi yapılarak ileriki yaşantılarında çocuk sahibi olabilmeleri için bir şans tanınabilir. 16. Tüp bebek tedavisi için sperm sayısı kaç olmalıdır? Sperm sayısı, hareket ve morfoloji problemi olan çiftlerin çocuk sahibi olabilmeleri yardımcı üreme tedavi yöntemleri ile sağlanabilmektedir. Sperm sayısı bireyler arasında ve aynı birey tarafından verilen örnekler arasında değişkenlik göstermektedir. Cinsel birliktelik ile gebelik elde edilebilmesi için baba adayının sperm konsantrasyonun en az 15 milyon, toplam sperm sayısının da en az 39 milyon olması gerekmektedir. Bundan daha az olan değerlerde doğal yollarla gebelik elde edilebilme şansının azalması nedeniyle yardımcı üreme tedavilerinden destek alınması önerilmektedir. Ancak unutulmaması gereken nokta kadın ve erkeğin bir çift olarak değerlendirilmesidir. Semen analizi normal olan çiftlerde de pek çok nedenle gebelik elde edilemeyebilmektedir. 17. Sperm sayısını yükseltmek mümkün müdür? Erkeklerde sperm üretimi ileri yaşlara kadar devam etmektedir. Ancak erkeklerin de yaşla birlikte üreme potansiyellerinde bir azalma oluşmaktadır. Sperm analizi sonuçları maruz kaldıkları çevresel etkenlere, yaşam kalitelerine, genetik mirasa göre değişim göstermektedir. Bu nedenle öncelikle sperm sayısını düşüren faktörlerden uzak durulması gerekmektedir. Sigara, alkol, uyuşturucu, aşırı kilo hem genel sağlık açısından zararlıdır, hem de spermin sayı ve kalitesinde azalmaya neden olmaktadır. Ancak bunların dışında dar giysi ve iç çamaşırları, uzun süreli bisiklet kullanımı, aşırı egzersiz, sauna gibi sıcak mekanlarda uzun süreli yüksek ısıya maruz kalınması, uzun süreli oturarak çalışılması, inmemiş testis, kanser tedavisi, RT, KT, kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı, ağır ilaçlar, bazı vitamin eksiklikleri, varikosel, geçirilmiş cerrahi müdahaleler, geçirilmiş enfeksiyonlar-ateşli hastalıklar, genital bölge travmaları, sperm sayısı, hareket ve morfolojisinde değişimlere neden olabilmektedir. Sperm sayısının artmasını sağlamak için piyasada sperm çoğaltıcı olarak satılan ürünlerden kesinlikle kaçınmak gerekmektedir. Bununla birlikte gıda takviyesi olarak geçen ve antioksidanözelliği olan bazı ilaçların semen analizi üzerinde iyileştirici etkilerinin olduğu bazı yayınlarda gösterilmiştir. Ancak öncelikle sperm analizindeki sorunun belirlenmesi, bu sorunun düzeltilebilmesi adına önlemlerin alınması ve bu soruna yönelik tedavinin planlanması için infertilite ile ilgilenen bir üroloji doktorundan ve yine infertilite ile ilgilenen bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanından destek alınması gerekmektedir. 18. Spermler hareketsiz ise tüp bebek yaptırabilir miyim? Doğal yollardan cinsel ilişki ile, yumurta arttırma ve çatlatma tedavileri ile gebelik elde edilebilmesi için spermlerin belirli oranlarda hareketli olması gerekmektedir. Çünkü düşük hızda spermin yumurtaya ulaşması zaman alır ve bu süreçte sperm canlılığını kaybedebilir. Sperm hareket problemlerinin varlığında yardımcı üreme tedavilerinden aşılama, tüp bebek destek alınması gerekmektedir. Bu amaçla kullanılan sperm seçim yöntemleri bulunmaktadır mikroçip,IMSI, MSOME, Birefringence, PICSI, Magnetic Activated Cell Sorter MACS.Öncelikle hareket problemine neden olan etkenler araştırılmalı ve düzeltilebilecek olanlara hem yaşam tarzı anlamında hem de cerrahi yöntemler anlamında müdahale edilmelidir. Yine bazı gıda takviyeleri ve ilaç tedavileri ile sperm hareketlerinin kısmen düzeltilmesi mümkün olabilir. Tüm spermler hareketsiz ancak canlı ise ya da tedavi ile harekette ve elde edilen embriyo kalitesinde bir düzelme olmuyor ise MESA, PESA Perkutan Epididimal Sperm Aspirasyonu, PTESA Perkutan Testiküler Sperm Aspirasyonu, TESE Testiküler Sperm Ekstraksiyonu, Mikro TESE Mikroskop altında Testiküler Sperm Ekstraksiyonu gibi kullanılan sperm elde etme yöntemleri ile yardımcı üreme tedavilerinde başarı elde edilebilir. Bunun dışında cinsel perhiz süresini uzatmak, testislerin ısıya olan maruziyetini azaltmak, sıcak küvet-sauna-hamamdan kaçınmak, dar giysileri tercih etmemek, sigara kullanmamak, beslenme alışkanlıklarını değiştirmek, stres ve kötü yaşam koşullarından uzak durmak da sperm sayısının arttırılmasında yardımcı olabilmektedir. 19. Sperm sayısının çok az olması durumunda tüp bebek tedavisi yapılabilir mi? Tüp bebek tedavisinde erkeğin sperm, kadınınsa yumurta kalitesi ve sayısı elbette çokönemlidir. Ancak döllenme ve embriyo elde etme olayları uzmanlar tarafından gerçekleştirildiği için sperm sayısı az da olsa tüp bebek tedavisi gerçekleştirilebilmektedir. Fakat sperm sayısı az olduğunda elde edilecek embriyo sayısı da az olacaktır ve dolayısıyla da rahme yerleştirmek için en sağlıklı embriyoyu seçmek için çok fazla seçenek bulunamayacaktır. Zaten spermiyogram sonucu sperm sayısının çok az olduğu tespit edildiğinde mikroenjeksiyon uygulanacaktır. Erkeğin verdiği menide hiç sperm bulunamadığında ise cerrahi yöntemle testis kanallarında ve dokusunda sperm aranır. 20. Tüp bebek tedavisi sonucu yumurtalık rezervi tükenir mi? Doğum sırasında kız bebeklerde her iki yumurtalıkta toplamda 1-2 milyon arasında yumurtaöncüsü hücre bulunmaktadır. Doğumdan ergenlik dönemine kadar geçen sürede bu yumurtaların bir kısmı vücut tarafından yok edilir ve ilk adetin görülmesi ile birlikte sayı 250-400 bin civarına kadar geriler. Adet başlaması ile birlikte her ay belirli sayıda yumurta kesesi seçilir ve 1-2 tanesi olgunlaşırken, diğer yumurta keseleri vücut tarafından yok edilir. Yumurtalıkta üç çeşit yumurta evresi vardır olgunlaşmamış yumurtalar, belirli bir döngü içinde olgunlaşan ve yumurtlamak üzere hazırlanan yumurtalar ve atrofik/ölü yumurta havuzu. Tüp bebek tedavisi uygulamalarında o ay içinde seçilen yumurta keselerinin çoğu olgunlaştırılmaya çalışılarak elde edilen yumurta sayısı arttırılmaya çalışılır, yani vücudun onları yok etmesine engel olunur. Bu nedenle tüp bebek tedavileri ile kadının yumurta rezervinin azalması ya da tükenmesi söz konusu değildir. 21. Tüp bebek tedavisi öncesi bir beslenme planı gerekli mi? Tüp bebek tedavisi öncesinde özel bir beslenme programına uyulması gerekmez, ancak dengeli beslenme hem genel vücut sağlığı hem de hamileliğin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için önemlidir. Bu da tüp bebek tedavisinde başarı elde edilmesine yardımcı olur. Bu nedenleöncelikle çiftin sağlık durumları ve hastalıkları değerlendirilmeli ve ona göre bir beslenme programı önerilmelidir. Sağlıklı bir hamilelik için öncelikle vücut kitle indeksine göre uygun bir kiloda olunması gerekir. Aşırı kilolu olmak ya da aşırı zayıf olmak da gebelik ve tüp bebek başarı şansını azaltabilir. Yardımcı üreme tedavilerine başlarken genel olarak karbonhidrattan fakir ancak mineral, protein, omega 3′ den zengin bir beslenme programı tercih edilmelidir. Folik asit, potasyum, magnezyum açısından zengin yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, ve baklagiller yine bu süreçte önemlidir. B ve C vitamini içeren meyve ve sebzeler günlük olarak tüketilmelidir. Tedavi sürecinde en az 2- 3 litre su tüketilmelidir. Yine bu süreçte suni tatlandırıcılardan, konserve gıdalardan, katkı maddesi içeren hazır gıdalardan uzak durulması önerilmektedir. Çay, kahve, asitli içeceklerin tüketimi azaltılmalıdır. Düzenli bir yaşam ve uyku düzeni sağlanmalıdır. 22- Tüp bebek sonrası beslenme planı gerekli midir? Tüp bebek tedavisi öncesindeki hazırlıklar, tedavi esnası ve tedavinin sonrası olmak üzere 3 aşamalı şekilde düşünülmelidir. Bu üç aşama da birbirine bağlı ve birbirini etkiler durumdadır. Bu bakımdan tıpkı tedaviye başlamadan önce olduğu gibi tedavi sonrasında da yukarıda bahsi geçen sağlıklı beslenme kuralları takip edilmelidir. Embriyo transferi sonrasında gebelik elde edilmesinden doğuma kadar olan süreçte de sağlıklı ve doğru beslenmek eve canlı bebek götürebilme şansını olumlu etkileyecektir. Tüp bebek tedavisi sonrasında hastaların tüp bebek tedavisi öncesinde olduğu gibi beslenmeye devam etmeleri önerilmektedir. Gebelik döneminde ise günlük kalori ihtiyacı artmaktadır. Bu dönem alınması gereken sıvı, protein, vitamin, mineraller, temel ve eser elementlerin ihtiyacının arttığı bir dönemdir. Bu süreçte önerdiğimiz beslenme şekli tüm temel besin maddelerinin her birinden, ama şeker ve yağ miktarı yüksek gıdalar hariç, yeterince ve düzenli olarak alınması şeklindedir. Bu konuda bir diyetisyenden de destek alabilirsiniz. 23. Doğum kontrol yöntemlerinden biri olan bağlanan tüpler daha sonra açılır mı? Bir kadının gebe kalabilmesi için sperm ile yumurtanın tüplerde bir araya gelmesi gerekmektedir. Daha fazla çocuk sahibi olmayı istemeyen çiftler, sistemik bir hastalık nedeniyle gebe kalmasına izin verilmeyen kadınlar, doğum kontrol yöntemi olarak tüplerini bağlatmayı tercih edebilmektedir. Bunun dışında geçirilen enfeksiyonlar, karın içi ameliyatlar ya da endometriozise bağlı olarak tüplerde oluşan hasar nedeniyle de tüplerin bağlanması söz konusu olabilir. Tüplerin açılması ameliyatı tüplerin bağlanması kadar kolay ve pratik bir ameliyat değildir. Bu ameliyatlarda laparoskopi ile veya açık ameliyat ile bir operasyon mikroskobu veya büyüteç lup kullanılarak mikrocerrahi ile tüpün bağlı olan iki ucu bulunur ve daha sonra bu uçlar kesilerek uç uca getirilip yeniden dikilir. Ancak genel olarak tüp eski haline tam olarak geri getirilemez ve buna bağlı olarak da dış gebelik oranlarında bir artış gözlenir. Bu nedenle yumurtalık rezervi azalmış yaşı ilerlemiş kadınlarda, kısırlık açısından tüpler dışında başka nedenler saptanmış çiftlerde, tubal koterizasyon yöntemi kullanılan hastalarda, erkekte sperm hareket morfoloji ve sayı problemi varlığında, tüplerindeki hasar enfeksiyon veya dış gebelik nedeniyle oluşmuş olan hastalarda, tubal sterilizasyon yapıldıktan sonra geriye kalan sağlam tüplerin 4 cm’den kısa olduğu bireylerde tubal reanastomoz cerrahileri yerine tüp bebek tedavileri önerilmelidir. 24. Polikistik overim var tüp bebek yapabilir miyim? Polikistik over sendromu PCOS bayanlarda sıklıkla görülen, nedeni tam olarak belli olmayan hormonal bir yumurtlama bozukluğudur. PCOS’lu hastalarda yumurtlayamamaya bağlı gebe kalmakta sıkıntı görülebilmektedir. Bu hastalarda yardımcı üreme tedavileri ile gebelik elde edilme şansı oldukça yüksektir ilaç ya da iğne tedavileri ile yumurtlamanın uyarılması, aşılama, tüp bebek. Ancak bu tedavilerde yakın bir takip ve ilaç dozlarının hassas bir şekilde ayarlanması gerekmektedir. Zira kontrolsüz yapılan tedaviler sonucunda aşırı uyarım sendromu gelişme riski olabilmekte ve bu tablo hayatı tehdit edecek sağlık problemlerine neden olabilmektedir. 25. Tüp bebek tedavisi adetin kaçıncı günü başlar? Tüp bebek tedavilerine adetin 2-5. günleri arasında başlanabilmektedir. Daha önce yapılan tahlil sonuçları ve ultrasonografi muayene bulguları değerlendirilerek yumurtalık rezervinize, rahim ve tüplerinizin durumuna ve sperm analizi sonuçlarınıza göre çifte özel bir tedavi planı yapılır. 26. Kaç defa tüp bebek tedavisi yapılabilir? Günümüzde yeni ilaç protokolleri ve uygulamalar sayesinde tüp bebek tedavilerinde başarı oranları giderek artmaktadır. Ancak gebelik elde etme oranlarının % 100 olmadığı unutulmamalıdır. Tüp bebek tedavisinde kaç defa deneme yapılabileceği ile ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır. Çiftlerin isteği göz önünde bulundurularak sağlık problemleri olmaması halinde her tedavi denemesi arasında belirli bir süre bırakılarak yeni denemeler yapılabilir. 27. HSG rahim-tüp filmi ne zaman çekilir? Adet kanaması aktif bir şekilde devam ederken HSG filmi çekilmesi önerilmemektedir. Zira kullanılan ilaçlar hem kan dolaşımına geçebilir hem de adet kanı ile beraber tüpler aracılığı ile karın içine geçebilir. Rahim tüp filmi en erken adet kanaması bittikten sonraki 7-10 günlük süreçte çekilebilir. Yumurtlama zamanı geçtikten sonraki süreçte yapılan çekimlerde ise gebelik ile ilgili değerlendirmeler yapılmalıdır. 28. Rahim filmi ağrılı bir işlem midir? Pek çok hasta internetteki paylaşımlardan ya da arkadaş çevrelerinden bu işlemin çok ağrılı bir işlem olduğu şeklinde ön bilgiler ile hekime başvurmaktadır. Eskiden kullanılan yöntemlerde bu filmler esnasında ağrı şikayeti olabilmekteyken günümüzde Hsg filminin çekilmesi için üretilen modern aletler sayesinde bu işlem esnasında hissedilen rahatsızlık hissi en az seviyeye indirilmiştir. Ancak hastanın strese girmesi, işlem esnasında panik olması ya da vajinismus gibi bir durum söz konusu olması halinde bu işlem esnasında anestezi uygulanabilir. İşlemin kendisi hazırlık sonrasında 5 dakika sürmektedir. HSG filmi çekildikten sonra hastalar günlük hayatlarına dönebilmektedir. 29. Rahim tüp filminin sonuçları ne ne kadar sürede verilir? HSG filminin çekim işi bittikten 10-15 dakika sonrasında filminizi alabilirsiniz. Çekilen filmler bazen siyah röntgen kağıtlarına basılır bazende CD’ lere yazdırılır. Çekilen filmin yazılan raporu ise merkezin yoğunluğuna göre hastaya teslim edilir. 30. Sperm dondurma işlemi hangi durumlarda yapılır? Sperm sayı hareket ve morfolojisinde problemleri olan ve daha ileri yaşlarda çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerde, testis dokusundan ya da kanallardan cerrahi yöntemle sperm elde edildiğinde, kanser tedavileri öncesinde, spermlerin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek tedavilerden önce, testislere zarar verebilecek bir ameliyat öncesinde, vasektomi ameliyatı öncesinde, tüp bebek tedavisi esnasında yumurta toplama günü eşin olmaması durumunda, sperm sayısının az olması durumunda yumurta toplama günü yeterli sperm elde edebilmek adına havuzlama amaçlı ve sperm verme güçlüğü olan kişilerde yardımcı üreme tedavileri esnasında sperm dondurulabilir. 31. Hangi durumlarda yumurta dondurma işlemi önerilir? Yumurtalık rezervinin azaldığı hem ultrasonografi hem de yapılan hormon tahlilleriyle AMH, FSH, LH anlaşılan kadınlarda, erken menopoz riski olan kadınlarda, kanser tedavileri öncesinde, yumurtaların gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek tedavilerden önce, yumurtalıklara zarar verebilecek bir ameliyat öncesinde yumurtaların dondurulması işlemi önerilmektedir. 32. Yumurta toplama işlemi anestezi altında mı yapılır? Yumurta toplamı işlemi hastanın ağrı hissetmemesi için anestezi altında yapılır. Üç farklı anestezi uygulaması vardır. Bunlardan biri bilinçli sedasyondur, çeşitli ilaçlar kullanılarak hasta hafif bir uyku haline geçer. İkinci olarak genel anestezi uygulanabilir ve bu işlemde kadın tamamen uyutulur. Üçüncü olarak ise lokal anestezi ile yumurta toplama işlemi yapılır. Ancak bu işlem diğer iki yönteme göre daha ağrı vericidir. 33. Başarısız bir tüp bebek tedavisinden sonra ne kadar süre ara verip ikinci deneme yapılır? Tüp bebek tedavilerindeki başarı oranı günümüz koşullarında maalesef %100 değildir. Bu nedenle başarısız bir tüp bebek tedavisinden sonra hekim ve çift tedavide başarısızlığa neden olabilecek faktörlerin değerlendirilmesi amacıyla bir görüşme yapar ve yeni bir tedavi planı oluşturulur. İki tedavi arasında en az 2 ay en fazla 6 ay kadar beklenmesi yeterli olur. Daha uzun bekleme süreleri kadının rezervi, tedaviye olan inancı ve motivasyonu açısından olumsuz etkiler yaratabilir. Mesa Mikroskop Altında Epididimal Sperm Aspirasyonu, Obstrüktif Azospermi gibi menide hiç sperm bulunmaması durumunda ya da ejekülat verme güçlüğü olan hastalarda ya da hareketli spermi olmayan hastalarda erkeğin kanallarından lokal ya da genel anestezi ile mikro- cerrahi yöntemi ile yapılan bir da ciltten iğne ile sperm elde edilmesidir. TESETestiküler sperm ekstraksiyonu, Menide sреrm bulunmayan azospermі hastalarında ya da sрerm saуısı nоrmal olѕa bile hareketli spermi olmayan hastalarda ya da ejekülat verme güçlüğü olan hastalarda teѕtiѕlerden meni taşıyan tüpler bulunarak çıkarılır ve daha sonra laboratuvarda bazı işlemlere tabi tutularak elde edilen sperm hücreleri ICSI yöntemi ile yumurtaların içine yerleştirilir. Ameliyathane ortamında ve mikroskop altında yapılan bir işlemdir. Ağrılı bir işlem olması nedeniyle genel anestezi altında yapılması önerilmektedir. PESAPerkutan Epididimal Spеrm Aspirasуonu, Sperm testislerde bulunan epididim adı verilen kanallar boyunca ilerlerken olgunlaşmaya başlar ve hareket edebilme kabiliyeti kazanır. Testislerin içinde bulunan skrotum iѕmi verilen keѕe аçılmаdаn bu kanalların içine ince bir іğne іlе girеrеk içerisindeki sрermlerin alınması işlemine PESA denilmektedir. Obstrüktіf azospermі оlgularında yаpılаbilir. TESATestiküler Sperm Aspirasyonu, Lokal anestezi altında testise iğne ile girilerek sperm kanallarından sperm elde edilmesi işlemidir. İşlem sonrasında hastanede yatış gerektirmemektedir. Sperm kanallarının doğuştan yokluğu/tıkanıklığı veya ameliyat, iltihap gibi nedenlere bağlı olarak sonradan tıkandığı obstrüktif tip azoospermi hastalarında, retrograd ejakülasyon varlığında, hareketli spermi olmayan hastalarda tercih edilebilen bir yöntemdir. 38. Dondurulan embriyolar farklı bir merkeze taşınır mı? Dondurulan embriyolar gerektiği durumlarda istenirse farklı bir merkeze taşınabilir. Hastalar genel olarak embriyoların taşınma esnasında zarar göreceğinden çekinmektedirler. Embriyolar tüp bebek merkezlerinde azot gazı ile dolu tanklarda muhafaza edilmektedirler ve bu tank içindeki gaz miktarı azalmadığı sürece embriyolar zarar görmezler. Taşıma esnasında ise termos boyutundaki tanklara azot gazı konulmakta ve embriyolar bu tankın içine başka bir merkeze çift tarafından nakil edilmektedir. Bu taşıma esnasında embriyoların zarar görmeyeceği koşulların sağlanması bu nedenle önemlidir. 39. Mikroçip tüp bebek tedavisinde başarı oranını etkiler mi? Sperm sayı ve hareket bozuklukları doğal yollardan gebelik şansını azaltmakla birlikte yardımcı üreme tedavilerindeki başarı oranlarını da azaltmaktadır. Mikroçip yöntemi mikro akışkan çip teknolojisi ile spermler arasından DNA yapısı en iyi olan spermleri seçmek adına kullanılan bir yöntemdir. Bu sayede daha iyi kalitede embriyolar oluşturulabilmektedir. 13 Aralık 2015 Yazar admin Yorum Yok 987 kez okundu Tüp bebek tedavilerinde, genellikle sperm sorunları rastlanmaktadır. Tedavi sürecinde bir çok karar verecek durumla karşılaşabilirsiniz. Örneğin, tedavi süreci başlamadan önce, hastalığın hangi bireyde bulunduğunu tespit etmek amacıyla, çeşitli tedaviler uygulanmaktadır. Bu testler sonucunda elde edilen test sonuçlarında, tedavi görmesi gereken birey gerekli müdehalelere sokulur. Erkeklerde genellikle sperm ile ilgil sorunlar meydana gelir. Çözüm olarak sperm donasyon veya hormon tedavisi ile sperm sayısını çoğaltma gibi tedaviler uygulanır. Bayanlarda ise sık karşılaşılan sorunlar yumurta sayılarındaki azlıktır. Buna tedavi olarak ise yumurta nakli veya yine hormonal müdehale ile yumurta sayısını arttırmak olacaktır. Tüp bebek merkezlerinde tecrübe edinilmiş bir çok vaka olduğundan test süreçleri kısa sürmektedir. Tedavi süreçleri ise hastanın tedaviye yanıt verme süresine göre değişiklik göstermektedir. Sonucu ne olursa olsun, günümüzde tüp bebek tedavileri %70’in üzerinde başarı gösterdiği için, yapılan tedaviden sonra görülen olumlu etki, hastaların her zaman yüzünü güldürmüştür. Kaynak Benzer Yazılar Cinsiyet Seçimi Ve Erkek Bebek Çocuk sahibi olmak için farklı yöntemleri deneme hakkına sahipsiniz. Elbette burada en geçerli olan yöntemler normal bildiğimiz doğal yöntemlerdi... devamı » Kıbrıs Tüp Bebek Merkezi Seçenekleri Kıbrıs tüp bebek merkezi bakımından oldukça zengin bir ada olma özelliği ile biliniyor. Bakıldığı zaman her alanda ciddi bir gelişime tanık o... devamı » Taşıyıcı Annelik Nedir? Son zamanlarda tedavisi en çok yapılan rahatsızlıklardan birisi de tüp bebek tedavisidir. Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde bu tedaviye olan talep gün... devamı » Kıbrıs Tüp Bebek Merkezlerine Gidilmeden Bilinmesi Gerekenler Günümüzde yapılan Kıbrıs tüp bebek merkezlerinde yapılan tedavilerinin başlıcaları şunlardır Sperm Nakli Yumurta Donasyonu Cinsiye... devamı » Tüp Bebek Tedavisinde Fiyatlandırma Tüp bebek tedavisinde çiftler tedaviye başlamadan önce Kıbrıs'ta tüp bebek tedavisi fiyatları hakkında bilgi almak isterler. Tüp bebek tedavisi f... devamı » A’DAN Z’YE TÜP BEBEK KISIRLIKİNFERTİLİTE VE TÜP BEBEK İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLENDİRME İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİ TEDAVİDE BAŞARIYI ARTIRAN UYGULAMALAR KISIRLIKİNFERTİLİTE VE TÜP BEBEK İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLENDİRME Kısırlık İnfertilite Ne Demektir? Korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir çiftinkadının yaşı 35 altında ise 1 yılın sonunda,35–38 arasında ise 6 ay sonunda, 38 üzeri ise 3 ay sonunda gebe kalamaması durumudur. Tüm dünyada çiftlerin yaklaşık %15’i kısırlık nedeni ile yardımcı üreme tekniklerine başvurmak zorunda kalmaktadır. NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMAK GEREKİR? Genel olarak eşlerin herhangi bir korunma yöntemi uygulamadan ve düzenli cinsel ilişkiye girmelerine rağmen 1 yıl boyunca gebe kalamaması durumunda doktora müracaat etmeleri önerilir. Ancak çok sık ya da seyrek adet görmek, üç ve daha fazla düşük öyküsü, geçirilmiş pelvik enfeksiyon, erkekte testislerin küçük olması ve kadın yaşının ileri olması halinde bir yılı beklemeden doktora başvurmak gerekir. KİLOSU AZ YA DA ÇOK OLAN ANNE ADAYLARI GEBE KALABİLİRLER Mİ? Aşırı zayıf ya da aşırı şişman kadınlar gebe kalmada güçlükler yaşayabilirler. Özellikle, Vücut kitle endeksiBMI, 30’un üzerindeki anne adaylarında düşük ve erken doğum riski artmaktadır. SİGARA VE ALKOL KULLANIMI ÇİFTLERİ NASIL ETKİ Sigara ve alkol kullanımı erkeklerde sperm sayısını kalite ve hareketliliğini azaltır. Kadınlarda aşırı sigara kullanımı, yumurtanın kalitesini bozar, sayısını azaltır ve erken menopoza sebep olur. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA KADININ YAŞI BAŞARIYI ETKİLER Mİ? Kadınlar için ideal üreme yaşı 20-30 arasıdır. Ancak, modern toplumlarda evlenme yaşı ve buna bağlı olarak gebelik yaşı giderek gecikmektedir. Günümüzde, özellikle kadınların iş hayatında aktif rol almasının artışıyla birlikte, doğurganlıklarını ertelemeleri söz konusudur. İleri yaşta bebek doğuran, özellikle ilk bebek için 30’lu yaşlarını bekleyen pek çok kadın mevcuttur. Tıptaki gelişmelere paralel olarak gebelik takibindeki gelişmeler de ileri yaş gebeliklerini teşvik eder bir hal almıştır. Uzun yıllar boyunca infertilite nedeni ile tedavi görüp de çocuk sahibi olamayan pek çok çiftin kısırlık tedavilerinde sağlanan başarılardan faydalanmak istemeleri de bu artış da önemli rol oynamaktadır. Bu durum tıbbi olarak bazı sorunları beraberinde getirmektedir. İleri yaş da anne olmak isteyip normal yollarla anne olamayan kadınlar, Ortalama 35 yaştan sonra yumurta sayılarının azalması veya yumurtaların kalitesinin bozulması nedeniyle tüp bebekte de gebelik oranı düşmektedir. Bu nedenle bayanlara erken evlenmeyi ve gebeliği geciktirmeleri önerilmektedir. İLERİ YAŞ ANNELİĞİNE TÜP BEBEK YAKLAŞIMI NEDİR?? İleri anne yaşı dendiğinde 35 yaş ve üzerinde olan anne adayları anlaşılmaktadır. Yaş ile birlikte kadının gebe kalma potansiyeli de azalmaya başlar. 40’lı yaşlarda gebe kalma olasılığı %50 civarında azalır. Doğal yöntemlerle gebe kalma şansının azalmasına rağmen infertilite tedavisi ile bu şans %10 kadar arttırılabilir. Bu tedavide önemli olan yumurtalıkların rezervidir. 40’lı yaşlarda gebelik planlanırken kişinin genel sağlık durumu da büyük öneme sahiptir. 44 yaş üzerindeki kadınların tedaviye cevap vermeleri çok zor olduğundan, Tüp Bebek uygulamasını önermiyoruz. Tüp bebek yönteminin başarıya ulaşması için kadının yumurtalıklarında yumurta kalitesi büyük önem taşımaktadır. Yumurta azalması veya kalitesinin bozulmasının bazı durumlarda daha erken yaşta , bazı durumlarda da daha geç yaşta ortaya çıkabilmektedir. İleri yaş anne adaylarında kimi durumlarda tüp bebek için yumurta bulunamamaktadır. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARI MEVSİMLERE GÖRE DEĞİŞİR Mİ ? Uzun yıllardır gerçekleştirilen tüp bebek tedavileri sonucunda, tedavinin başarısının aylara veya mevsimlere göre göstermediğini ortaya koymaktadır. TÜP BEBEK UYGULAMALARI KAÇ KEZ TEKRARLANABİLİYOR? Tedavinin bilinen bir sınırı olmamakla birlikte 7-8 uygulama yapılabilir. İdeal olan iki tüp bebek denemesi arasında 2 ay beklenilmesidir. Çiftlerin maddi durumları ve psikolojik faktörlerin uygunluğu da çok önemlidir. Erkekte sperm kadında yumurta yoksa tekrar denemenin gereği yoktur. Diğer taraftan kaliteli embriyo oluşturabilen ve ciddi bir rahim problemi olmayan kişilerde üst sınır koymak doğru olmayabilir, yedinci veya sekizinci denemede başarılı olmuş çiftlere rastlamaktayız. Ancak üçüncü denemeden sonra aylık başarının belirgin olarak düştüğünü de unutmamak gerekir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN BAŞARISI NEDİR? Gebelik oranları merkezden merkeze ve çiftin özelliklerine göre değişiklik göstermekle birlikte dünyada kabul edilen gebe kalma oranı %30- 70 ve eve bebek götürme oranı %35 civardadır. Geri kalan yaklaşık %30’luk grup modern tıbbın bütün olanaklarına rağmen günümüzde çocuk sahibi olamamaktadır. Tüp bebek tedavisinin başarı oranı genç ve daha önce başarısız tüp bebek denemesi olmayan çiftlerde daha yüksektir. Kadın yaşı 35 erkeğin yaşı 45’in üzerinde ise başarı oranı daha düşüktür. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR? Çiftlerin Yaşı, spermlerin ağır hasarlı olması rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin içlerinin su dolu olması,endometriomaçikolata kistiolması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler. TÜP BEBEK GEBELİKLERİNDE DÜŞÜK RİSKİ DAHA MI YÜKSEKTİR? Kendiliğinden oluşan veya tüp bebek yöntemleri ile elde edilen gebeliklerin yaklaşık %15’inin düşükle sonlandığı bilinmektedir. Tüp bebek uygulamalarında gebelik sonuçları çok erken dönemden itibaren kan tahlilleri ile takip edildiğinden, her dönemdeki gebelik kayıpları kesin olarak tanımlanmaktadır. Bu durum da düşük oranlarının tüp bebek gebeliklerinde daha yüksek olduğu gibi yanlış bir kanıya sebep olmaktadır. Ancak tüp bebek gebeliklerinde erken doğum riski spontan gebelikler oranla bir miktar artış göstermektedir. TÜP BEBEK TEDAVİSİ İLE OLUŞAN GEBELİKLERDE ANORMAL ÇOCUK DÜNYAYA GETİRME RİSKİ VAR MIDIR? Bugüne kadar tüp bebek yöntemiyle 6 milyon civarında çocuk dünyaya gelmiştir. Bunların yaklaşık milyonun üzerinde yapılan araştırmada fiziksel ve zihinsel gelişim açısından sadece binde 1. 3 fark bulunmuştur. Bu da istatistiksel olarak bir anlam teşkil etmemektedir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN BAŞARI ŞANSI NE KADARDIR? Tüp bebekteki başarı şansını yumurtalık kapasitesi, yaş faktörü, ciddi erkek faktörü gibi birçok parametre etkilemektedir. Embriyo transfer edilen çiftlerde 37 yaş altı, yumurtalık rezervi iyi bir anne adayında başarı şansı % 40-45 iken, 40 yaş üzerinde bu şans %10-15’lar civarındadır. TÜP BEBEK DİNİ AÇIDAN SAKINCALI MIDIR? Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din İşleri Yüksek Kurulu üyeleri bu konuda aşağıdaki kararı almışlardır. Tarih 5/1/2002 Kadın veya erkekteki bir kusur sebebiyle, tabiî ilişkiyle gebeliğin gerçekleşmesi mümkün olmadığı takdirde; Döllendirilecek yumurta ve sperm, her ikisinin de nikahlı eşlere ait olması, yani bunlardan herhangi biri yabancıya ait olmaması; Döllenmiş olan yumurta, başka bir kadının rahminde değil, kendi rahminde yumurtanın sahibi olan eşin rahminde gelişmesi; Bu işlemin, gerek anne-babanın; gerek doğacak çocuğun maddî, ruhî ve aklî sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisinin olmayacağı tıbben sabit olması; şartıyla, normal yoldan gebe kalması ve anne olması mümkün olmayan evli hanımların, çeşitli tıbbi yollarla gebeliklerinin sağlanmasında, İslâmî hükümler açısından bir sakınca görülmemektedir . Başka kadının yumurtası veya kocası dışında yabancı bir erkekten alınan sperm ile bir kadının gebeliğinin sağlanmasının ise insanlık duygularını rencide etmesi ve zina unsurlarını taşıması sebebiyle caiz değildir. Din İşleri Yüksek Kurulu TÜP BEBEK İÇİN KULLANILAN İLAÇLARIN KALICI ETKİSİ VAR MIDIR? Tedavi için kullanılan ilaçlar, insandaki hormonların benzerleri olduğu için anne adayında kalıcı bir etki bırakmazlar. KANUNA GÖRE ANNE ADAYINA KAÇ EMBRİYO YERLEŞTİRİLİR? Ülkemizde belirlenen kanunlarca 35 üstü ve üçüncü denemesi olan hastalara 2 embriyo, 35 yaş altı ve en fazla iki denemesi olan hastalara 1 embriyo transferi yapılmaktadır. İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ NEDİR? Kısırlık, çiftlerin %30-40’ında erkeğe, %30-40’ında kadına bağlı nedenlerdendir. %20–40 çiftte ise hem erkeğe hem kadına ait problemler birlikte bulunmaktadırlar. ERKEĞE AİT NEDENLER NELERDİR? Erkekte en sık olarak görülen kısırlık nedeni sperm sayı, hareketlilik ve şekil bozukluklarıdır. Bununla birlikte morfolojik, genetik ve hormonal bozukluklar, enfeksiyonlar, cinsel ilişkiyi engelleyen problemler, sistematik hastalıklar ve kanser tedavisi de erkek kısırlığında önemli rol oynar. ÇALIŞMA ŞARTLARI VE ALIŞKANLIKLAR, ERKEK KISIRLIĞINI ETKİLER Mİ? Radyasyon, yüksek ısı, sauna ve sıcak su banyoları, alkol, sigara ve madde kullanımı, beslenme şekli ve hayat tarzı çevresel risk faktörleri olarak değerlendirilebilir. KADINA AİT NEDENLER NELERDİR? Kadına ait başlıca nedenler, yumurtlama ovülasyon, rahim kanalları sorunları, rahim yapısındaki şekil bozuklukları, myomlar/polipler, yaşa bağlı sorunlar ve yumurta ile spermin buluşmasını engelleyen antisperm antikorların varlığı gibi durumlar sınıflandırılabilir. Aynı zamanda, tiroid hastalıkları, kanser ve kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi/radyoterapi, anemi, şeker hastalığı, karaciğer ve böbrek hastalıkları kadın kısırlığının nedenleri arasında yer alabilir. AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE Çiftlerin %15’inde ise mevcut tanısal testler normal olup, görünür bir problem belirlenemez. Bu durum açıklanamayan infertilite olarak adlandırılır. İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÇİFTLERİN İLK GÖRÜŞMESİNDE NELER YAPILIR? İnfertilite yönünden kadının değerlendirilmesinde genel muayene ve üreme organlarına yönelik muayene, infertilitenin nedeninin saptanması yönünden büyük önem taşır. Doktor, ilk görüşmede dikkatli ve kapsamlı bir öykü alır, çiftin daha önceden yapılmış olan tetkikleri varsa bunları inceler. Görüşme ve anne adayının muayenesi sonrasında gerekli görülürse baba adayından sperm tahlili istenebilir. İnfertilite süresi, varsa daha önceki gebelikler, uygulanmış olan tedaviler, ameliyatlar, adet düzeni, ilaç kullanım durumu, kullanılan doğum kontrol yöntemleri, geçirilmiş enfeksiyonlar verem, sarılık vs, sigara, alkol vb alışkanlıkları değerlendirilir. Muayenede, rahim ağzı hastalıklarının önceden tanımlanmasını sağlayan sürüntü testinin Pap-smear alınması da önemlidir. ANNE ADAYININ İLK MUAYENESİNDE NELER DEĞERLENDİRİLİR? Kadının muayenesi, kısırlık tedavisinde gebe kalabilme şansını belirleyebilmek yönünden büyük önem taşır. Doktorun yapacağı muayene ile; Yumurtalıkların kapasitesi, Doğuştan olan anormalliklerin varlığı, Yumurtalıklar içinde herhangi bir kist olup olmadığı, Rahmin yapısı, Rahim iç tabakasında miyom veya polip gibi yer kaplayan oluşumların varlığı değerlendirilir. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Kadınların gebe kalabilmesi için yeterli sperm kadar rahim ağzının spermlere uygun olması, rahmin içinde ciddi anomalilerin olmaması gerekir. En az bir kanalın açık olması ve görevini yapıyor olması, yumurtalıklarında her ay yumurtlama olması ve karın içinde birtakım yapışıklıkların olmaması gibi bir sürü koşul gereklidir. Bu yüzden kadının incelenmesi erkeğe göre daha çok zaman alır. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE İSTENEN TETKİKLER NELERDİR? İnfertilitenin tanı ve tedavisinde kadınlar için yapılması gereken testler; Kan grubu, tam kan sayımı, Hormon testleri olarak FSH, LH, Estradiol,adet kanamasını ikinci ya da üçüncü günü Prolaktin, Progesteron. TSH, serbest T4, Mevcut enfeksiyonların veya bağışıklığın önceden tanımlanması için HBsAg, antiHBs, antiHCV, Rubella IgM-IgG, Toxoplasma IgM-IgG testleridir. Gerekli görüldüğü takdirde diğer sistemik hastalıklara ait tetkikler, mikrobiyolojik ve genetik testler de ilave edilebilir. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE YAPILAN TANISAL UYGULAMALAR NELERDİR? Rahim filmi, laparoskopi, histereskopi, sonohisterografi. RAHİM FİLMİ HSGNEDİR? HSG, rahim içine verilen bir sıvının tüplerden geçişi sırasında çekilen bir tür röntgen filmidir. Rahim filmi olarak da bilinen bu radyolojik yöntemde, rahme boyalı ilaç verilir ve rahmin yapısının görünüşünde düzensizlik, yer kaplayan kitlepolip,myom,ur tüplerde tıkanıklık olup olmadığı gözlenebilir. Anne adayı, yumurtlama tedavisi ile belli bir süre gebe kalamaması durumunda doktoru rahim filmini önerebilir. LAPAROSKOPİL/SNEDİR? Teşhis aşamasında ve tedavi amaçlı olarak 2 türlü yapılır. Teşhis aşamasında Diagnostik Laparoskopi Tüplerin açık olup olmadığına, yumurtalıklarda yer kaplayan kitle ve yapışıklıklarının varlığına ve rahmin yapısının genel değerlendirilmesine bakılır. Tedavi Amaçlı Operatif Laparoskopi Myom, kitle çıkarılması amacıyla da uygulanabilir. Laparoskopi, soğuk ışık kaynağı ile aydınlatılan fiberoptik bir sistemin karın boşluğuna sokularak, karın içi organlarının tetkik edilmesi işlemidir. Bu yöntemle karin içerisinde infertiliteye yol açan bir neden olup olmadığı tanı ve tedavi amaçlı araştırılır. HİSTERESKOPİH/SNEDİR? Histeroskopi’de hafif bir anestezi altında rahme girilir, ucunda optik bir cihaz olan ince bir alet ile rahim içi görüntülenmektedir. Özellikle rahim içi yapışıklıkların, poliplerin veya rahim içi kaynaklı myomların teşhis ve de aynı anda tedavisinde yani çıkarılmasında tek yöntem histeroskopidir. Histeroskopide, bazı röntgenlerde rahimde doğuştan olan bazı bölmeler ve darlıklar görülür ki bunlarda yine Histeroskopik yöntemle düzeltilmelidir. Genellikle işlemden 2-4 saat sonra hasta, evine dönebilmektedir. Bu işlem için de en uygun zaman adet bittikten sonraki bir haftalık dönemdir. SONOHİSTEROGRAFİ NEDİR? Sonohisterografi, rahim içi yani endometrial kaviteyi değerlendirmede kullanılan basit tanısal bir yöntemdir, Rahim içine, hazneden geçilerek kateter yardımı ile serum fizyolojik verilir. Aynı zamanda ultrasonografi ile takip edilerek rahim doldurulur ve rahim içinde yer kaplayan oluşumlar myom, polip varsa gözlenmeye çalışılır. Muayeneye ek olarak, ultrasonografide şüphe uyandıran bir durum tespit edildiğinde yapılan kolay bir test olup, tanıda katkısı oldukça fazladır. Bu yöntemle, radyasyon kullanılmadan yapışıklıklar, rahim içi polipler, myomlar, bölgesel düzensiz endometrial kalınlıklar saptanmaktadır. Ultrasonografi ile görülemeyen polipler sonohisterografi ile görülmektedir. BABA ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİ NASIL YAPILIR? Erkeğin değerlendirilmesi yapılırken önceden uygulanan tedaviler, başka merkezlerde yapılmış yardımcı üreme tekniklerine ait bilgiler, eşe ait incelemeler ve tedaviler değerlendirilir. Erkek infertilitesi tedavisinde son yıllar içinde uygulanan teknikler ile hızlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Özellikle mikroenjeksiyon tekniği, daha önceden tedavi edilemeyen erkeğe ait birçok infertilite faktörüne çözüm getirmiştir. Sistemik hastalıklara yönelik incelemede hastanın şeker hastalığı, sinir sistemine ait hastalıklar, ateşli hastalıklar, testis iltihaplanması, cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar, geçirip geçirmediği sorgulanır. Baba adayının işi dolayısıyla kimyasal maddelere, radyasyona maruz kalıp kalmadığı ve alkol, sigara kullanımı, varikoselin var olması ve ailevi kısırlık araştırılır. Bu faktörler sperm üretimini kötü yönden etkiledikleri için önemlidir. Aynı zamanda çocukluk ve gelişme dönemlerine ait kriplorşitizm testislerin kasık kanalı içinde kalması, zamanında torbaya inmemesi ve düzeltilmesi için yapılan orşiopeksi ameliyatı, fıtık ameliyatları, penise, idrar kanalına veya testislere ait geçirilmiş ameliyatlar sorgulanır. BABA ADAYINDAN HANGİ TESTLER İSTENİR? Erkekler için; spermiogram, kan grubu, HBsAg, antiHBs, antiHCV, gerekli durumlarda hormon testleri FSH, LH, total testosteron, prolaktin ve TSH ve genetik testler yapılmalıdır. İNFERTİLİTE TEDAVİSİNDE SPERMSEMEN TAHLİLİNİN ÖNEMİ NEDİR? Erkeğin 2-5 günlük cinsel perhizden sonra herhangi bir kimyasal maddenin yardımı olmaksızın mastürbasyon ile menisi temiz bir kaba alınır. Örneklerin 2 saat içinde incelenmeleri gerekir. 2-3 haftalık aralıklarla en az 2 sperm örneği almak ve birbirlerini destekleyen örnekleri temel almak en doğru yöntemdir. Normal bulunan ö rneklerde tekrara gerek yoktur. Hacim, koku, renk, sıvılaşma süresi, sayı, hareket ve normal morfoloji oranı açısından değerlendirilir. Yoğun lökosit içerikten herhangi bir iltihabi durum şüphelenilebilir. Spermin özelliklerinden bir ya da birkaçındaki bozukluklar bazen kadının durumu ne olursa olsun doğrudan infertil çiftlerdeki problemi ortaya koyabilir ve tedaviyi belirleyebilir. İLAÇ İLE ERKEĞİN SPERM SAYISI ARTIRILABİLİR Mİ? Hafif vakalarda medikal tedaviye cevap verebilir. Ağır vakalarda faydası gösterilememiştir. AZOSPERMİ NEDİR? Erkeğin menisinde hiç sperm bulunmaması anlamına gelir. Azospermi, tüm erkeklerin %1’inde, infertilite yani kısırlık problemi olan erkeklerin ise %10 – 15’inde görülür. Azospermi, testislerde spermleri dışarı taşıyan kanallardaki tıkanıklıklara veya testis içindeki yapım bozukluğuna bağlı olabilir. AZOSPERMİ TEŞHİSİ KONDUĞUNDA BABA ADAYINA HANGİ İŞLEMLER UYGULANIR Bu durumda, en sık uygulanan işlemler TESA, TESE ve mikro TESE işlemleridir. İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİ ÇOCUK SAHİBİ OLAMAYAN ÇİFTLERDE TEK TEDAVİ YÖNTEMİ TÜP BEBEK MİDİR ? Çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftlerde detaylı bir inceleme ile problemin nereden kaynaklandığı aydınlatılmalı, tedavi gerekliliği belirlenmeli ve çiftin en kolay şekilde gebelik elde etmesini sağlayacak olan tedavi yöntemi belirlenerek çifte sunulmalıdır. Tedavi yöntemleri; en basit sınıflamayla cinsel ilişkinin düzenlenmesi, yumurtlama uyarısı ve takibi, aşılama ve tüp bebek tedavisidir. OVULASYON İNDÜKSİYONU NEDİR? Nasıl Uygulanır? Anne adayının yumurtalıklarının uyarılması ve yumurtlamanın gerçekleşmesi için, hap veya iğne şeklinde ilaçlar kullanması sağlanır. Bu tedavide amaç, yumurtlamanın sağlanması ve doğal cinsel ilişki yoluyla gebelik oluşturulma şansının yükseltilmesidir. Kullanılan kombine ilaçlar ile yumurtalar uyarılırken yumurta sayısı da kontrollü olarak artırılmaktadır. Böylece anne adayının gebe kalma olasılığı yükselir. Kimlere Uygulanır? Anne adayının yumurtlamasının düzensiz olduğu durumlarda uygulanır. Hafif yumurtlama bozukluklarının tedavisinde kullanılan bu yöntemin başarılı olması için baba adayının spermlerinin de istenen kalitede olması gerekir. AŞILAMA IUI NEDİR? Nasıl Uygulanır Semen örneğinin yıkanarak, iyi hareketli spermlerin seçilip rahim içine verilmesi işlemidir. Bu yöntemin özelliği, hızlı hareket eden sağlıklı spermlerin seçilmesi, spermlere zararlı olan asit ortamın bertaraf edilmesi, spermin yumurtaya daha yakın bir yere bırakılması ve spermlere kadın fallop tüplerine ulaşma şansı verilmesidir. İnseminasyon yönteminde spermlerin katedeceği mesafenin kısalması sağlanmakta, hareketli olmayan ya da şekil olarak bozuk spermlerin verilmesi engellenmektedir. Kimlere Uygulanır? Klasik tedavi içinde yer alan aşılama, rahim kanallarından en az bir tanesi açık olan HSG filmindeve sperme ait hafif bozuklukları sayı, hareket, şekilolan çiftlerde, aynı zamanda nedeni bulunamayan infertilitede öncelikle tercih edilir. TÜP BEBEK IVF İŞLEMİ NEDİR? Yumurtalıklarındaki yumurtalar ilaçlar yardımıyla uyarılan anne adaylarından ultrasonografi eşliğinde toplanan yumurtalarla baba adayından alınan spermlerin laboratuar ortamında döllenmesi ve daha sonra gelişen embriyoların rahim içerisine yerleştirilmesi işlemidir. Tedaviye cevap kişiden kişiye değişir ve her tüp bebek denemesinde farklı yanıt elde edilebilir. TÜP BEBEK NASIL UYGULANIR? Verilen ilaç tedavisi ile anne adayından birden fazla yumurta alınır. Baba adayından alınan spermler, laboratuarda özel bir şekilde ayrıştırılır. Her yumurta ile beraber sperm ile aynı kaba koyulur. Sperm parametrelerinin bozuk olduğu durumlarda bu sayı arttırılabilir. Bir spermin yumurtanın içine kendi başına girerek döllenme işleminin gerçekleşmesi beklenir. Döllenmiş yumurta hücreleri bölünerek embriyoyu geliştirir. Embriyolar her gün kontrol edilerek 2-3 gün laboratuar şartlarında büyümeleri sağlanır. TÜP BEBEK TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANIR? Klasik tüp bebekIVF tedavisi, genellikle tüplerinde tıkanıklık nedeniyle gebe kalamayan anne adaylarında tercih edilen bir tedavi şeklidir. Aynı zamanda baba adayının sperm tahlilinde tespit edilen sayı, hareket ve şekildeki hasarın orta şiddette olduğu durumlarda da uygulanır. MİKROENJEKSİYON ICSI-İntra Citoplasmic Sperm İnjection VE TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN FARKI NEDİR? Tüp bebek yönteminde, vücut dışına alınan sperm ve yumurtalar laboratuarda özel bir ortamda bir araya getirilerek döllenmenin kendiliğinden oluşması beklenir. MikroenjeksiyonICSI tedavisinde ise, tüp bebekIVF’den farklı olarak her bir yumurtanın içine bir sperm enjekte edilir ve embriyoların gelişimi için beklenir. Gelişen embriyolardan transfer için uygun olanlar seçilir . TEDAVİ NE KADAR SÜRER? Tedavi, başından embriyo transferine kadar yaklaşık 15-18 gün, gebelik testi gününe kadar yaklaşık 30 gün sürer. MİKROENJEKSİYON TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANIR? Mikroenjeksiyon, genellikle şiddetli erkek kısırlığında uygulanır. Erkekte sperm sayısının çok düşük olması veya menisinde hiç sperm olmamasına karşın, testisinde sperm bulunan erkeklerin tedavisinde tercih edilir. Anne adayının yaşının 38’den fazla olduğu, baba adayının da herhangi bir problem olmadığı durumlarda da uygulanabildiği gibi anne ve baba adaylarının her ikisinde de infertiliteye yol açacak nedenlerden bir ya da bir kaçının bulunması durumlarında da uygulanır. MİKROENJEKSİYON TEDAVİSİNİN AŞAMALARI NELERDİR? Tedavinin Aşamaları Foliküllerin geliştirilmesi Yumurtaların toplanması OPUOosit Pick Laboratuar İşlemleri Embriyo transferi Beta hcg kanda gebelik testi FOLİKÜLLERİN GELİŞTİRİLMESİ AŞAMASI ANNE ADAYININ YUMURTALARI NASIL BÜYÜTÜLÜR? Adet döneminin 2-3. günü verilen gonadotropin olarak adlandırılan ilaçlarla yumurtaların büyümesi sağlanır. İlaç tedavisi sırasında yumurtaların büyümesi ultrasonografi ve kanda östradiol denilen hormon düzeyi ile takip edilir ve hedef yumurta büyüklüğüne ulaşınca en az 3 yumurta 17-18 mm olunca son olgunlaşmayı sağlamak için çatlatıcı iğne HCG 5000-10000 IU yapılır. Tedavinin süresi değişken olmakla birlikte ortalama 10 gündür. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA HER ANNE ADAYI İÇİN AYNI İLAÇ TEDAVİLERİ VE DOZLARI MI KULLANILIR? Tüp bebek tedavisinde yumurtaları büyütmek için yapılacak olan hormon tedavisi kişiye göre değişiklik gösterir. Kadının yaşı, kilosu ve yumurtalık rezervi seçilecek tedavi şekli ve ilaç dozunu etkileyen faktörlerdir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE TEDAVİ PROTOKOLÜ NE DEMEKTİR? Tedavide kadının durumu değerlendirilerek belirlenen ilaç tedavi programıdır. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE UYGULANAN UZUNLONG PROTOKOL NEDİR? Uzun protokol olarak belirlenen kullanımda eşit düzeyde ve aynı büyüklükte folikül gelişimi sağlanırken; LH denilen yumurtlamayı tetikleyen hormonun erken ve kontrolsüz yükselmesi önlenmektedir. Bu tedavi protokolü daha çok normal cevaplı, yumurtalıklardaki yumurta sayısı yeterli olan hastalar için kullanılır. Bu protokolün önemli bir avantajı tedavi zamanını istenilen şekilde programlanabilmesidir. Dezavantajı ise; endojen gonadotropinlerin Beynin kendi ürettiği hormonlar baskılanması nedeni ile folikül gelişimini sağlamak için gerekli olan ilaç dozunun artmasıdır. Ayrıca supresyon kontrolüne gelen hastalarda baskılayıcı iğnelerin alevlendirici etkisi sonucu oluşan basit folikül kistleri protokolde tedaviye adetin başlanır, ortalana 10–12 gün süre ile yumurta baskılayıcı ilaçlar kullanılıp, adetin yumurta geliştirmeye yarayan diğer ilaçlara başlanır ve yumurta çatlatma iğnesine kadar ikisine de devam edilir. KISASHORT PROTOKOL NEDİR? Kısa Protokol ; daha yumuşak ve kullanışlı bir protokol olup yumurta rezervinden bağımsız olarak her hasta grubunda uygulanabilir. Ancak özellikle, yumurta cevabı zayıf, kötü yanıtlı hastalarda ve yumurtalıklarında çok sayıda yumurtası olan yüksek cevaplı hastalarda polikistik over tercih edilebilir. Özellikle “ovaryan hiperstimulasyon sendromu” riski olan hastalarda bu riski azalttığı çalışmalarla gösterilmiştir. Ayrıca zaman problemi olan hastalarda tedavinin daha kısa zamanda tamamlanmasını sağlar. Adetin yumurtayı geliştiren ve büyüdüğünde de kendi başına çatlamasını önleyen her iki ilaca birlikte başlanır. Yumurta belli bir büyüklüğe eriştiğinde ise çatlatma iğnesi verilerek yumurta toplama işlemi planlanır. ANTAGONİST PROTOKOL NEDİR? Kısa protokol gibi adetin 3. günü başlanılan son yıllarda tüp bebek tedavisine giren hastaların büyük çoğunluğunda kullanılmaya başlanılan bir ilaç kullanım programıdır. Antagonist tedavisinde; tedavi süresi daha kısadır, daha az dozda yumurta uyarıcı iğnelere gerek duyulur, antagonist enjeksiyonu bırakıldıktan kısa bir süre sonra hipofiz bezi eski fonksiyonunu kazanır, sıcak basması, vajinal kuruluk, isteksizlik gibi şikayetlerle karşılaşılmaz, analog dediğimiz iğnelerin uzun süre kullanımına bağlı gelişen aşırı yumurtalık baskılanması yada alevlendirici etkiler görülmez. Ancak gebelik sonuçları uzun protokollerden farklı değildir. KULLANILAN İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ VAR MIDIR? İlaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Cilt altı iğneleri ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopozal yakınmalara benzer şikayetler oluşturabilir. Gonadotropinler, yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilirler. OHSS Ovarian Hiperstimulasyon Sendromu NEDİR? Bazı kadınlarda yumurta üretimini artırmak için kullanılan ilaçlara karşı overlerin aşırı cevap vermesi nedeni ile oluşan bir durumdur. Kesin nedeni bilinmemektedir. Hastalarda uyarılmayı izleyen iki hafta içerisinde bazı yan etkiler meydana gelebilir. Bu durum karın boşluğu ile diğer vücut boşluklarında sıvı toplanması şeklinde ortaya çıkar. Belirtiler şişkinlik, alt karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, ağır vakalarda nefes darlığı ve kan pıhtılaşmasında artış şeklindedir. Tüp bebek uygulanan hastaların çoğunda hafif belirtiler görülebilmekle birlikte hastaların %5’inde durum giderek daha şiddetlenir ve bu hastaların hastanede yatarak tedavisi gereklidir. OHSS açısından riskli olan kişilerde tedavi iptal edilebilir veya yumurtalar toplandıktan sonra embriyo transferi ertelenebilir ve yumurtalar dondurulabilir ya da ilaç dozu düşürülebilir. TEDAVİDE HORMON İLAÇLARI KULLANILIRKEN YAKIN KONTROL YAPILMASININ ÖNEMİ NEDİR? Tüp bebek tedavisi sırasında kadının belirli zamanlarda ultrasonografi ve hormon testleri bakılarak yakın takibi hem başarıyı arttırması hem de tedavinin emniyeti açısından önemlidir. Rezervi azalmış ileri yaştaki kadınlarda FSH ve E2 hormonuna bakılması tedaviye başlanıp başlanmaması konusunda fikir verir. LH ve progesteron hormonları, gelişen yumurtaların henüz olgunlaşmadığı dönemde yükselir ise gebelik şansı azalacağından tedavinin iptali gerekebilir. Ayrıca transfer yapılacağı gün, endometrium adını verdiğimiz rahim içi zarının ölçümü yetersiz ise o ay embriyolar dondurularak saklanabilir. TEDAVİ SIRASINDA YUMURTALAR ERKEN DÖNEMDE ÇATLAYABİLİR Mİ? Bu durum daha çok tedavisi yakın takip edilmeyen vakalarda ortaya çıkar. Tedavi sırasında günlük ultrasonografi ve hormon değerlendirmesi yapılması bu nedenle önemlidir. Yumurta olgunlaşmasında önemli bir hormon olan LH’ nın erken dönemde kritik seviyelere yükselmesi yumurtaların erken çatlamasında en önemli rolü oynar. Buna engel olmak için yumurta toplama işlemi daha erken yapılmalıdır, aksi halde yumurtalar erken çatlayabilir. ANNE ADAYININ ÇATLATMA İĞNESİNİ YANLIŞ SAATTE YAPTIRMASI NE GİBİ SONUÇLAR DOĞURUR? Bazen yumurta sayısının fazla olmasına karşın içlerinden yumurta hücresi çıkmaz. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri hastanın çatlatma iğnesini yanlış saatte yaptırmış olmasıdır. İyi kalitede yumurta elde edebilmek için hastanın çatlatma iğnesini belirtilen saatte yaptırması ve yine belirtilen saatte yumurta toplama işlemi için merkezde bulunması son derece önemlidir. BU TEDAVİLER SONUCU YUMURTALIK REZERVİ TÜKENİR Mİ? Hayır, yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz. YUMURTA TOPLAMAOOSİT PİCK-UP AŞAMASI YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ ÇATLATMA İĞNESİNDEN KAÇ SAAT SONRA YAPILIR? Çatlatma iğnesinden 32 -36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. YUMURTA TOPLAMAOOSİT PİCK-UP İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Yumurta toplama işlemi, ameliyathanede vajinal ultrasonografi eşliğinde iğne ile anestezi altında toplanır ve toplanan yumurtalar aynı anda laboratuara iletilir. Toplanan yumurtalar, laboratuarda embriyolog tarafından temizlenir daha sonra kültür sıvısının içine bırakılarak inkübatör denilen özel sıcaklıktaki dolaplara konulur. İnkübatör, sıcaklığı 37 oC, karbondioksit oranını da %5 -6 düzeyinde sabit tutar. Olgun yumurta hücreleri 4- 6 saat sonra döllenme için hazır hale gelir. Uyarılma sonrası çapı 18 – 22 mm arasında olan yumurtaların yaklaşık %80’inden döllenmeye uygun olgun yumurta elde edilebilir. YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ NE KADAR SÜRER? Her iki yumurtalıktan yumurta toplanması işlemi yaklaşık 15-30 dakika sürer. TEDAVİ SIRASINDA VE SONRASINDA AĞRI KESİCİ KULLANILABİLİR Mİ? Parasetemol 500 mg. içeren ilaçlar, günde 3-4 taneye kadar alınabilir. Bu konu hakkında merkezimizin doktor ve hemşiresi size hangi ilacı kullanmanız gerektiği hakkında bilgi verecektir. YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ SONRASINDA KİŞİ KENDİNİ NASIL HİSSEDER? Hasta, işlemden 3-4 saat sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir. Anestezik ilaçlarının etkisi ile uyku hali ve zaman zaman kasıklarda rahatsızlık hissi olabilmektedir. TEDAVİDE KULLANILAN YUMURTA VE SPERMLER EŞLERİN KENDİSİNE Mİ AİTTİR? Bu işlemler için aranan şartlardan birisi de resmi nikah belgelerinin merkezimize ulaştırılmasıdır. Hangi nedenle olursa olsun sperm üretmeyen erkek veya yumurta geliştiremeyen kadın tedaviye kabul edilmez. Tedavilerde kullanılacak üreme hücreleri kesinlikle resmi nikahlı eşlerin kendi hücreleridir. Merkezimizde bu konuya özellikle önem verilmekte olup, uluslararası laboratuar kalite yönetimleri ve akreditasyon mekanizmalarının ön gördüğü kontrol mekanizmalarına harfiyen uyulmaktadır. LABORATUVAR İŞLEMLER BABA ADAYI SPERM ÖRNEĞİNİ NE ZAMAN VERMESİ GEREKİR? Anne aydından yumurtaların toplanacağı gün, baba adayından da sperm örneği alınacaktır. ERKEĞİN CİNSEL PERHİZ SÜRESİ OLMALI MIDIR? Yumurta toplama işlemi öncesinde 3 ila 5 günlük cinsel perhiz olması gereklidir. OPU GÜNÜ SPERMLER NASIL ALINIYOR? Spermler, baba adayımenisinde sperm olan tarafından mastürbasyon yolu ile erkek hasta için hazırlanmış sperm verme odasında özel bir kap içerisinde verilir. Spermlerin öncelikle sıvılaşması beklenir. Sıvılaşan meni, sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir. Daha sonra laboratuarda çeşitli işlemlerden geçirilerek tüp bebek uygulaması için en kaliteli spermler seçilir. BABA ADAYI SPERM ÖRNEĞİ VERİRKEN EJAKÜLATIN BİR KISMI KAYBEDİLİRSE DEĞERLENDİRME AÇISINDAN RİSK OLUŞUR MU? Verilen meni örneğinin ilk kısmı daha fazla sperm hücresi içerdiğinden çok önemlidir. Eğer örneğin ilk kısmı sperm verme esnasında dışarıya akar veya kaybedilir ise bu durum laboratuar görevlilerine mutlaka iletilmelidir. YUMURTA TOPLAMA GÜNÜ SPERM VERMEDE GÜÇLÜK ÇEKEN BABA ADAYI İÇİN NE YAPILABİLİR? Lütfen bu konuda doktorunuz ile iletişime geçin. Size gerekli öneri ve yardım sağlanacaktır. Yumurta toplama günü yaşanabilecek stres nedeniyle erkek sperm veremiyor ise gerek duyulduğu takdirde lokal anestezi ile testislerden sperm alınması mümkündür. SPERM ANALİZİNDE HİÇ SPERM BULUNMAYAN HASTALARA NE YAPILIR? Menisinde sperm olmayan erkeklerde testis içinden ameliyat ile spermlerin aranması ve bulunursa alınması gerekir. Azospermik olarak tabir edilen bu hasta grubunda ortalama sperm bulunma şansı % 50 civarındadır. Eğer azospermi tıkanıklığa bağlı ise kesin olarak sperm alınabilir. “AZOSPERMİ”NİN NEDENİ NEDİR? Azospermi” dediğimiz semende hiç sperm çıkmamasının genel olarak üç türlü neden olabilir. Testiste testiküler dokudaki ve ana hücrelerdeki yapı bozukluğundan dolayı sperm yapımı, azalmış veya yoktur. Sperm yapımı vardır, ancak çıkışı sağlayan kanallarda problem mevcuttur. Genetik olarak problem vardır. Beyinden salgılanan hormonal yetersizlikten dolayı testiste sperm üretiminin olmaması, TESA İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Testislerin içinde bulunduğu kese açılmadan ciltten batırılan bir iğne ile testislere girerek testis dokusundan örnek alınmasıdır. TESE Testis BiopsisiİŞLEMİ NASIL YAPILIR? Tese, menisinde sperm bulunmayan veya sperm yapımında şiddetli bozukluk olan hastalarda testisin içerisindeki sperm üreten küçük odakları bulmak için başvurulan bir yöntemdir. Testisten birkaç odaktan birkaç milimetre boyutunda parçalar alınarak sperm varlığı araştırılır. Bu yöntemde testislerin içerisinde bulunduğu kese ve her bir testisi çevreleyen kılıf küçük bir kesi ile açılır. Testis dokusundan küçük parçalar alınır. Alınan parçalardan sperm aranır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. MİKRO TESE İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Mikrotese, mikroskop altında sperm üretilen tüplerden sperm bulma işlemidir. Bu yöntemle tıkanıklığa bağlı olmayan yani sperm yapımında problem olan olgularda %36-%68 arasında sperm bulma şansı vardır. Mikrotese yöntemi ile daha az testis dokusu ile her biyopside sperm bulma şansı artar. Tese işlemindeki gibi testis etrafındaki kılıflar açılır. Testis dokusu mikroskop ile incelenerek geniş görülen kısımlardan örnekler alınır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. Bu yöntemin testis dokusuna genellikle daha az zarar verdiğini düşünülmektedir CERRAHİ YÖNTEMLE SPERM ALMA İŞLEMİNDE ANESTEZİ KULLANILIR MI? Bu işlemler, lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir. BABA ADAYININ CERRAHİ YÖNTEMLE SPERM ALMA İŞLEMİNDEN SONRA NE KADAR DİNLENMESİ GEREKİR? Operasyondan sonra hasta, anestezi aldığı için 2-3 saat gözlem altında tutulduktan sonra evine gönderilmedir. İşlemden 2 gün sonra hastaya pansuman ve kontrol yapılır. TESE/MİKROTESE İŞLEMİNDEN SONRA NELERE DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR? Ortalama 7 gün aşırı bedensel aktiviteden, uzun yolculuk, uzun sure araba kullanmak gibi durumlardan kaçınmaları tavsiye edilir. 15 gün cinsel aktivitede bulunulmamalıdır. ÇİFTLERDEN YUMURTA VE SPERM ALINDIKTAN SONRA MİKROENJEKSİYON İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Bu yöntemle döllenme işlemi, baba adayından elde edilen tek bir sperm hücresinin anne adayından alınan olgun bir yumurta içerisine enjekte edilmesiyle gerçekleşmektedir. ANNE ADAYINDAN OPU SONRASI ELDE EDİLEN HER YUMURTA TÜP BEBEK YÖNTEMİ İLE MUTLAKA DÖLLENİR Mİ? Ortalama döllenme oranı % 70-75 olarak gerçekleşmektedir. Bazı çiftlerde daha yüksek oranda döllenme gerçekleşirken, bazı çiftlerde ise yumurta veya sperme ait nedenlerden dolayı hiç döllenme olmayabilir. EMBRİYO TRANFERİ ET EMBRİYOLARIN HANGİ GÜNDE TRANSFER EDİLECEĞİNE NASIL KARAR VERİLMEKTEDİR? Kadının yaşı, hangi nedenle tüp bebek tedavisi yapıldığı, varsa daha önceki denemelerinin sonuçları, embriyo gelişim özellikleri, preimplantasyon genetik tanı yapılıp yapılmayacağı, elde edilen yumurta sayısı, gelişen embriyo sayısı ve embriyonun günlük gelişim hızı gibi kriterlere bakılarak hangi günde transfer yapılacağına karar verilmektedir. EMBRİYOLAR, ANNE ADAYINA YUMURTA TOPLAMADAN KAÇ GÜN SONRA YERLEŞTİRİLİR? En erken 2. günde, en geç ise 6. günde olmak üzere 2, 3, 4, 5 ve 6. günlerde transfer yapılabilmektedir. EMBRİYOLARIN BLASTOSİST DÖNEMİNE KADAR BEKLETMEYE NASIL KARAR VERİLİR, YARARLARI NELERDİR? Elde edilen yumurta sayısı, kalitesi, döllenmiş yumurtanın zigot özellikleri, embriyonun günlük gelişme ve bölünme hızına göre embriyoları daha sonraki günlere kadar büyütebilmek mümkündür. Doğal gebeliklerde embriyonun rahim içine ulaştığı dönem blastosist dönemidir. Rahim içi, bu dönemdeki embriyoyu daha rahat kabul etmekte ve embriyo-rahim içi uyumluluğu bu dönemde en yüksek düzeye ulaşmaktadır. Bu nedenle blastosist dönemine ulaşmış 5. veya 6. gün embriyolarının transferi hem rahim içi tutunmayı arttırmak, hem de daha az sayıda embriyonun rahim içine yerleştirilmesine imkan sağlayarak çoğul gebelik riskinden korunmak amacı ile uygulanabilir. EMBRİYOLAR, TRASFER EDİLİRKEN KAÇ HÜCRELİ OLMALIDIR? Embriyolar, 2-8 hücreli durumda iken ya da 5 veya blastosist denilen yapıdayken transfer edilebilir.. EMBRİYO TRANSFERİ NASIL YAPILIR? Embriyo transferi yapılacak anne adayının idrara sıkışık olması gereklidir. Karından yapılan ultrason eşliğinde embriyo, rahim ağzından ince bir kateter ile bırakılır. EMBRİYO TRANSFERİNİN ÖNEMİ NEDİR? Embriyo transferinde temel prensip, embriyoların rahim içinde belirlenecek bölgeye mümkün olduğunca en az travma ile yerleştirilmeleridir. Uygun şartlarda yapılan embriyo transferi, tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran bir faktördür ve önemi göz ardı edilemez. Bu nedenle transferi gerçekleştirecek doktorun dikkati, özeni ve sabrı büyük önem taşımaktadır. EMBRİYO TRANSFERİ AĞRILI BİR İŞLEM MİDİR, ANESTEZİ GEREKTİRİR Mİ? Embriyo transfer işlemi ağrılı bir işlem değildir ve anestezi gerektirmez. EMBRİYO TRANSFERİ SONRASI HASTA İLAÇ KULLANILIR MI? İşlem sonrası rahim içini döşeyen dokuyu endometrium desteklemek için hastaya iğne, fitil ya da krem şeklinde hormon ilaçları verilir. Bu tedavi, gebelik oluşursa gebeliğin onuncu haftasına kadar devam eder. Gebelik oluşmayıp adet kanamasının olduğu durumlarda kanamanın başlamasıyla birlikte tedavi kesilir. ET SONRASI ANNE ADAYI NE ZAMAN YOLCULUĞA ÇIKABİLİR? Eğer çiftin evi işlemin yapıldığı merkez ile aynı şehirde değilse, transfer gününü merkezin bulunduğu yerde geçirip bir gün sonra seyahat edebilirsiniz. ET’DEN SONRA GEBELİK TESTİNİN YAPILACAĞI ZAMANA KADAR DEVAMLI YATMAK MI GEREKİR? Hastanın herhangi bir ağrısı yoksa ve kendinizi iyi hissediyorsa transferden bir gün sonra günlük yaşam aktivitelerine dönebilir. ET SONRASI HASTA BANYO EDEBİLİR Mİ, MERDİVEN İNİP ÇIKABİLİR Mİ? Transferden bir gün sonra ılık bir duş alınabilir. Sıcak banyodan kaçınılmalıdır. Merdivenler, sakin bir şekilde, yavaş yavaş inip çıkılmalıdır. ET SONRASI KABIZ OLMAK, EMBRİYONUN TUTUNMASINI OLUMSUZ ETKİLER Mİ? Tedavideki hastalar, transfer sonrası kullandıkları progesteron nedeniyle kabız olabilirler. Böyle durumlarda hastanın düzenli tuvalete çıkabilmeleri için hastalara durumlarına uygun ilaç önerilebilir. Kabızlık, gebe kalmayı olumsuz etkilemez. ET SONRASI ÇİFTLER NE ZAMAN CİNSEL İLİŞKİDE BULUNABİLİRLER? Gebelik testinin sonucunu alana kadar çiftler, cinsel ilişkide bulunmamalıdır. Hasta, gebe kaldıysa bebek kalp atışları görülene kadar cinsel ilişki kurulmamalıdır. Sonrasında ise ancak, kanama vs. bir problem olmazsa doktora danışılarak hareket edilmelidir. ET SONRASI ADET SANCILARINA BENZER KASIK AĞRILARI OLURSA NE YAPMAK GEREKİR? Bu tür ağrılar olabilir. Çok şiddetli bir ağrı, 38 derecenin üzerinde bir ateş, bulantı, kusma gibi durumlar söz konusu olursa hemen doktor aranmalıdır. TÜP BEBEK TEDAVİSİ HANGİ DURUMLARDA İPTAL EDİLEBİLİR? Yumurtalıkların cevabı yetersizse, Yumurtaların aşırı cevabı ohss ile karşılaşıldığı yüksek e2 değerleri elde edildiyse, Yumurtalıklar içinde gelişmiş folikül olmasına rağmen yumurta toplama günü içlerinden yumurta elde edilemediyse, Azospermik erkekte ameliyat ile sperm bulunamadıysa, Elde edilen yumurtalar döllenmediyse, Döllenen yumurtaların hiçbiri bölünmediyse, Genetik sorunu olan ve preimplantasyon genetik tanı PGD yapılan embriyolarda normal bir embriyo bulunamadıysa tedavi iptal edilir. TRANSFER YAPILAN EMBRİYOLARIN İYİ KALİTEDE OLMASINA RAĞMEN TUTUNAMAMA SEBEPLERİ NELERDİR? İyi kalitede 1-2 embriyo transferine rağmen tekrarlayan başarısızlıklarda daha ileri tetkikler ile çiftler araştırmalıdır. Kadın ve erkeğin genetik incelemesinin yapılması, endokrin hastalıkların araştırılmasıdiabet, tiroid fonksiyon bozuklukları kanda pıhtılaşmayı artırıcı faktörlerin varlığı, rahim içinin histeroskopi veya laparaskopi ile değerlendirilmesi gibi. Fakat, %20-25 hasta grubunda herhangi bir neden saptanamamaktadır. EMBRİYOLAR DONDURULABİLİYOR MU? Transfer için gerekli olan sayıdan daha fazla ve iyi kalitede embriyo elde edilmesi durumunda uygulanmaktadır. Transfer edilen embriyolar ile benzer kalitede en az 3-4 adet embriyonun daha mevcut olması durumunda dondurma işlemi yapılmaktadır. Ayrıca yumurtalıkların tedaviye aşırı cevap verdiği, ciddi OHSS yani ovarian hiperstimülasyon sendromunun gelişme riskinin yüksek olduğu durumlarda ve tedavi sırasında endometriumarahim iç zarı ilişkin, gebelik şansını azaltabilecek önemli bir sorun saptandığında da embriyoların tümü dondurulabilirtotal freezing.Yapılacak uygun tedavi sonrası dondurulan bu embriyolar rahim içi hazırlanarak tansfer edilir. DONDURULMUŞ EMBRİYODAN ELDE EDİLEN GEBELİK SONUÇLARI NASILDIR? Dondurulmuş embriyonun transferi hastaya ekonomik ve psikolojik avantajlar sağlar. Laboratuar ortamlarının iyi olması halinde dondurulmuş embriyo transferinin başarısı oldukça yüksektir. Ancak dondurulmuş embriyo transferi ile gebelik şansı taze embriyoya göre biraz daha az olabilmektedir. EMBRİYO DONDURMA SÜRESİ NE KADARDIR Kanunlar bu süreyi beş yıl ile sınırlandırmıştır. DONDURULMUŞ EMBRİYO İLE TÜP BEBEK YÖNTEMİYLE DOĞMUŞ BEBEKLER ARASINDA FARK VAR MIDIR? Hiçbir fark yoktur. BETA HCG KANDA GEBELİK TESTİNE ZAMAN YAPILIR? Embriyo transferinden sonra 12. günde hasta kanda gebelik testi için çağırılır. Testi pozitif olanlarda iki gün sonra kan testi tekrarlanır Kan testlerinde gebe kaldığı görülen anne adayı, 2 hafta sonra ultrasonografi ile gebelik kesesi görülmesi ve bebek kalp atımlarının dinlenmesi için tekrar çağırılır. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR NELERDİR? Tedavinin iptal edilmesi Hastaların tedaviye beklenen yanıtı vermemesi, yeterli sayıda yumurta oluşmaması durumunda olur. Genellikle bu oran 7’de 1’dir. Yumurta bulunamaması Nadiren overle ilgili problemler, daha sık olarak yumurta toplama işlemi öncesinde yumurtlama olması veya ultrason ve E2 takipleri normal olmasına karşın follikülden yumurta çıkmaması Empty follikül sendromu sonucu oluşur. EFS tüm siklusların %2-7’sinde görülür ve özellikle kadın yaşını ileri olması halinde tekrarlama olasılığı %20’ye kadar çıkar. Transfer zorluğu Kadının anatomik problemleri nedeniyle embriyo transferi çok zor olabilir. Bu gibi durumlarda gebelik şansı düşmektedir. Sperm bulunamaması TESE uygulanan hastaların yaklaşık %40’ında sperm bulunamaz ve tedavi iptal edilmek zorunda kalınır. Döllenmenin olmaması Yumurta toplama işlemi uygulanan kadınların %5’inde görülür. Çoğunlukla düşük sperm sayısına ya da yumurta ile ilgili problemlere bağlı olsa da her zaman nedenini ortaya koymak mümkün olmayabilir. Gebelik testi öncesi kanama Test gününden önce kanaması olanlarda gebelik şansı düşmekle birlikte gebelik olmadığı anlamına gelmez. Dış gebelik olasılığı Tüp bebek uygulamalarından sonra dış gebelik ihtimali %1–3 arasındadır. Tüplerle ilgili ameliyat veya hasarlaşma öyküsü olan kadınlarda görülme ihtimali artar. Çoğunlukla kahverengi, lekelenme şeklinde vajinam kanama ve kasık ağrısı vardır ve seri kanda gebelik testi beta HCG takibinin yanında vajinam ultrason ile tanınabilir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI ARTIRAN UYGULAMALAR IVM In Vitro Maturasyon Vücut Dışında Olgunlaştırma Nedir? Kimlere Uygulanabilir? IVM’ de kısa süreli yumurtalıkları uyaran hormon ilacı uygulanması ile veya hiç ilaç kullanılmadan toplanan olgunlaşmamış yumurtaların dış ortamda laboratuvarda olgunlaştırılarak döllenmesi ve daha sonra uygun gelişim evresine ulaştığında rahim içine transfer edilmesi esasına dayanır. IVM halen dünyada az sayıda merkezde uygulanmaktadır. Özellkikle polikistik over sendromlu hastalarda veya yumurta olgunlaşmasında problem yaşanan hastalarda uygulanır. % 15-20 yi geçmeyen gebelik oranları vardır. IMSI Yüksek Mikroskobik Büyütmeyle Seçilmiş Sperm Mikroenjeksiyonu nedir? IMSI işleminde kullanılan yüksek büyütmeli objektifler ve özel optik sistemler aracılığı ile mikroenjeksiyon için hazırlanan spermleri 8050 kata kadar büyütmek ve spermin başı içerisindeki anomalili yapıları ayırt ederek seçim yapmak mümkün olmaktadır. Fakat bu durum spermin döllenme, embriyo gelişimi ve gebelik için çok önemli olan genetik anomalilerinin tanımlanmasına imkan vermemektedir. Androloji laboratuarında özel boyama teknikleri ile bu anomaliler tanımlanabilmekte, fakat bu spermler boyama sonrası canlı kalamadıklarından mikroenjeksiyon için kullanılamamaktadır Embriyo zarının inceltilmesi assisted hatching işlemi nedir? Embriyo zarı kalınsa inceltilmesi gerekir. Bunun için genellikle embriyo transferi yapılacağı günün sabahı transfer edilecek olan embriyoların zarı embriyolog tarafından lazer ile inceltilir. Bu işlem embriyoların rahim içine kolay yapışmasını sağlar. Bu uygulama zarın kalın olduğu durumlar, 38 yaş üstü hastalar, daha önce dondurulmuş embriyolar ve tekrarlayan başarısızlığı olan hastalarda tercih edilmektedir. Yapay Rahim co-culture nedir? Ko-kültür, anne adayının rahminden alınan hücreleri yetiştirmek ve laboratuvarda oluşan döllenmiş yumurtaları, bu rahim hücreleri üzerine yerleştirip gelişmelerini sağlamaktır. Yapay rahim adı da verilen uygulamada embriyo gelişiminin anneden alınan rahim hücreleri ile birlikte olmasının iyi sonuç verdiği konusunda yeterli bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca embriyo geliştirme solusyonlarının ileri teknoloji ürünü olması artık bu yöntemin az sayıda merkezde yapılmasına veya kullanılmamasına neden olmuştur. Embriyo yapıştırıcıglue işlemi nasıl yapılır? Embriyo glue ,tranfer sırasında kullanılan yeni bir kültür ortamıdır. İçerisinde bulunan hyaluronan adlı maddenin etkisi ile embriyonun rahim içerisinde tutunma şansının arttığı düşünülmektedir. Preimplantasyon genetik tanı PGT/PGDnedir? Son yıllarda genetik bilimindeki gelişmeler henüz gebelik oluşmadan, tüp bebek yöntemleriyle laboratuvar ortamında geliştirilen embriyolar üzerinde genetik inceleme yapılmasına ve seçilmiş olan sağlıklı embriyoların anne adayının rahimine yerleştirilmesine imkan tanımaktadır. Bu yönteme gebelik öncesi genetik tanı Preimplantasyon Genetik Tanı-PGT adı verilmektedir. PGT, ailesinde genetik hastalıklar olan çiftlerin ya da uygulanan tedavilere cevap vermemiş interfil ailelerin sağlıklı bebeğe kavuşmalarını sağlayan genetik tanı yöntemidir 106Embriyolarda Genetik İnceleme Kimlere Önerilmektedir? Tüp bebek programına alınan her çiftte embriyoların genetik olarak incelenmesine gerek duyulmamakta, buna karşın belirli özelliklere ve risklere sahip olan çiftlerde bu inceleme önerilmektedir. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir Genetik veya kalıtsal bir hastalık taşıyıcılığı bulunan çiftlerde, Daha önce genetik hastalığı olan çocuk veya çocuklara sahip çiftlerde, Yardımcı üreme teknikleri tüp bebek için kabul edilmiş ileri yaş grubundaki kadınlarda 37 yaş ve üzeri Tekrarlayan erken gebelik kayıpları-düşükleri olan çiftlerde, Bir çok kez yardımcı üreme teknikleri uygulanmasına rağmen gebelik elde edilememiş veya düşüklerle gebeliklerini kaybetmiş olan çiftlerde, Şiddetli erkek kısırlığı ile birlikte görülen kromozom bozuklukları veya genetik hastalıklarda, HLA genotyping doku tiplemesi yapılması amacı ile, Genetik predispozisyon gösteren hastalıkların tanımlanması için. 107Genetik Tanı Amaçlı Biyopsi İşleminin Embriyonun İleri Gelişimine Zararı Var Mıdır? Biyopsi işlemi embriyonun 7 veya daha fazla hücre blastomer içerdiği dönemde uygun teknik şartlarda ve tecrübeli kişiler tarafından yapıldığı zaman embriyonun ileri gelişimine zarar vermemektedir İLK MUAYENE VE ÇİFT DEĞERLENDİRMESİ Çocuk isteği olan bir çiftin bir ayda hamile kalabilme şansı % 20-25 dir. Gebeliğin elde edebilmesi için 35 yaş altındaki kadınlarda 1 yıl, 30 yaş üzeri kadınlarda 6 ay beklemek gerekir. Bu süre sonunda doğal yollardan gebe kalamayan çiftlere çok iyi bir araştırma sonrası sebebe yönelik olarak yumurtlama tedavisi, aşılama veya tüp bebek tedavisi yöntemleri uygulanır. Araştırmalar sonucu bir veya birden fazla kısırlık nedeni bulunabileceği gibi çiftlerin yaklaşık % 15'inde kısırlığın nedeni saptanamaz. Kadındaki en önemli kısırlık sebepleri yumurtlama bozuklukları, endometriozis, tüplerin hasarlı veya tıkalı olmasıdır. Erkekte görülen kısırlık nedenleri arasında ise sperm sayısının, hareketliliğinin yetersiz olması ve bazı durumlarda da sperm hücrelerinin anormal olması sayılabilir. Kadında en sık görülen kısırlık nedeni yumurtlama bozukluklarıdır. Yumurtlama olmadan döllenme ve gebelik oluşamaz. Yumurtlama bozukluğu yumurtlamanın hiç olmaması düzensiz veya seyrek olmasıdır. Adetlerin seyrek veya hiç görülmemesi çoğu zaman bir yumurtlama bozukluğunu gösterir ancak adetlerin tamamen düzenli olduğu durumlarda da yumurtlama bozukluklarına rastlanabilir. Sık görülen sebepleri arasında prolaktin hormonunun aşırı salgılanması, polikistik over sendromu, tiroid bezi ile ilgili problemler, aşırı kilo kaybı ve stres gelmektedir. Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksız kılar. Tüplerdeki bu hasar geçirilmiş enfeksiyon, endometriozis veya geçirilmiş bir ameliyat sonrası kalan karın içi yapışıklıkları gibi birçok nedene bağlı olabilir. Tüpler bir dış gebelik sonucu da hasara uğrayabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel yollardan bulaşan enfeksiyonlar tüplerdeki hasarın en önemli nedenidir. Ülkemizde çocukluk çağında alınan verem mikrobu tüberküloz da tüplerde geri dönülmez hasar oluşturmaktadır. Erkeğin ilk değerlendirmesi semen analizi olarak adlandırılan tetkikle yapılır. Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine göre yapılan bir sperm değerlendirilmesinin normal kabul edilmesi için sperm sayımının mililitrede 15 milyondan fazla, hareketliliğinin %40'nın üstünde ve özel boyama tekniği ile olan Kruger analizine göre yapısal normalliğin en az %4 üzerinde olması gerekir. Erkek kısırlığı olgularında spermin üretim ve olgunlaşma bozuklukları en sık rastlanılan durumdur. Üretim bozukluğu sperm sayısı ile ilgili olabileceği gibi kadın yumurtasının döllenmesini engelleyen sperm hareketlerinin zayıflığı veya sperm şekillerinin morfoloji anormalliği ile de ilgili olabilir. Sperm değerlerinin yukarıda belirtilenin altında olması halinde doğal yollardan gebelik elde edilmesinde belirgin zorluklar yaşanmaya başlanmaktadır. YUMURTALIKLARI UYARMA VE YUMURTA OLUŞTURMA Tüp bebek tedavisinde yumurtlama tedavisinin amacı birden fazla yumurta gelişmesini sağlamak için iğne ve haplarla hormonal olarak yumurtalıkların uyarılmasıdır. Hangi ilacın ne dozda kullanılacağı hastaya ve tedavi protokolüne bağlı olarak değişebilir. Tüm protokollerde adet kanamasının ikinci veya üçüncü gününde temel ultrason incelemesi yapılır ve kullanılacak ilaç dozuna karar verilir. Uyarı tedavisi başladıktan sonra hasta belirli aralıklarla kontrole çağrılır. Bu kontrollerde vajinal ultrasonografi yapılarak gelerek gelişen yumurtaların sayısı ve büyüklüğü kontrol edilir. Ultrason takipleri sırasında değerlendirilen bir diğer faktör de rahmin içini döşeyen ve endometrium adı verilen tabakanın yapısı ve kalınlığıdır. Gebelik oluştuğunda endometriuma yerleşeceğinden bunun yapısı son derece önemlidir. Endometrium 6 mm veya daha ince olduğunda gebelik şansı azalmaktadır. Tedavide amaç yeterli sayıda 17-20 mm çaplı yumurta elde etmektir. Tedavinin süresi değişken olmakla birlikte ortalama 10-12 gündür. Son olgunlaşmayı sağlamak için human chorionic gonadotropin hCG enjeksiyonu yapılır, yaklaşık 32-36 saat sonra yumurtalar toplanır. YUMURTA TOPLAMA OPU adı verilen yumurta toplanması işleminde vajinal ultrason ile yumurtalıklardaki olgunlaşmış yumurtalar iğne aracılığıyla folikülden aspire edilir. OPU vajinal ultrasonografi ile oldukça kolay ve konforlu bir şekilde gerçekleşmektedir. Hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yatar ve üzeri steril örtüler ile örtüldükten ve vajina temizliği yapıldıktan sonra vajinal ultrasona başlanır. Hafif bir anestezi eşliğinde vajinal ultrason probu üzerinde bulunan kılavuz içinden geçirilen bir iğne ile yumurtalıklara ulaşılır. Her bir folikül içine girilerek folikül sıvısı içinde bulunan yumurta özel bir aspiratör yardımı ile dışarı alınır. Alınan sıvı hemen laboratuvara verilerek yumurta içerip içermediği mikroskop altında incelenir, yumurta hücresi varsa alınır. Folikülden yumurta elde edilemez ise aynı iğne içinden özel sıvı verilerek folikül boşluğu yıkanır ve içinde kalmış olabilecek yumurta alınmaya çalışılır. Özel bir mikroskop ile incelenen bu sıvının içinde bulunan yumurta kültür sıvısının içine konarak inkübatöre kaldırılır. İnkübatör, sıcaklığı 37 C, karbondioksit oranını da % 5-6 düzeyinde sabit tutar. Olgun yumurta hücreleri 4-6 saat sonra döllenme için hazır hale gelmektedir. Çapı 17-20 mm arasında olan foliküllerin yaklaşık % 80’inden döllenmeye uygun yumurta elde edilebilmektedir. Bu şekilde tüm foliküller aspire edilinceye kadar işleme devam edilir. Her iki yumurtanın aspire edilmesi yaklaşık 15-20 dakika sürer. İşlem sonrası hasta dinlenme odasına alınarak bir süre istirahat etmesi sağlanır. Bazen folikül sayısı fazla olmasına karşın içlerinde yumurta hücresi çıkmaz veya beklenenden az çıkabilir. TÜP BEBEK IVF VEYA MİKROENJEKSİYON ICSI UYGULAMASI Yumurta toplamı işleminden sonra erkek sperm verir. Sperm alınması için en ideal yöntem mastürbasyondur. Menisinde canlı sperm bulunmayan kişilerde ise cerrahi olarak sperm aranır. Elde edilen meni özel bir kap içerisine alınır ve sıvılaşması beklenir. Sıvılaşma sonrasında meni, sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir. Yumurta kültürü ve sperm hazırlanması tamamlandıktan sonra dölleme işlemine geçilir. Mikroenjeksiyon ICSI uygulaması, mikro-pipetler yardımı ile mikroskop altında spermin, kadından elde edilen yumurtanın içine enjekte edilmesidir. İşlemler mikroskobun ısıtılmış yüzeyinde, 200–400 kat büyütme altında ve mikromaniplatör aracılığı ile yapılmaktadır. İşlemden 16-18 saat sonra döllenme olup olmadığı kontrol edilir. Döllenmiş yumurtada tek olan hücre çekirdeği sayısı ikiye çıkmıştır. Döllenen yumurtaya artık embriyo denmektedir. Embriyolar tekrar kültür ortamına konularak bölünmeleri beklenir. Uygun aşamaya gelindiğinde embriyolardan kaliteli olanlarından belirli sayıda alınarak kadının rahmi içine transfer edilir. EMBRİYO TRANFERİ Embriyolar iki hücreli aşamadan embriyonun ana rahmine tutunmadan önce ulaştığı en son aşama olan blastokist aşamasına kadar 2. ve 5. günler arasında herhangi bir dönemde transfer edilebilir. Transfer gününe kadar geliştirilmiş medium sistemleri kullanılarak inkübatörde tutulan embriyolardan en kaliteli olanları anne adayının rahmine nakledilir. Transfer edilecek embriyo sayısı belirlenirken kadının yaşı, daha önceki başarısız tüp bebek denemeleri ve embriyoların kalitesi göz önünde tutulmaktadır. Yardımcı üreme tekniklerinde transfer edilen embriyo sayısı ile klinik gebelik oranları arasında doğru bir ilişki mevcuttur. İkiden fazla sayıda embriyo transfer edildiğinde çoğul gebelik oranları oldukça yükselmektedir ancak bu risk kadın yaşının ilerlemesi ile birlikte azalmaktadır. Çoğul gebeliklerin komplikasyon oranlarının yüksek olması ve erken doğum gibi nedenler ile maliyetin artması nedenleri ile pek çok ülkede transfer edilen embriyo sayısının kısıtlanması yoluna gidilmektedir. Ülkemizdeki Tüp Bebek Yönetmeliğine göre 35 yaşından genç hastalarda sadece bir tane embriyo transfer edilmesi mümkündür. 35 yaş üzeri veya 2’den fazla sayıda başarısız tüp bebek denemesi olan hastalarda 2 adet embriyo transferi yapılabilir. Embriyo transferi yapılırken hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yatırılır. Vajinaya spekulum yerleştirildikten sonra steril serum fizyolojik ile temizlik yapılır. Ardından özel kültür sıvıları ile rahim ağzı temizlenir. Embriyolog transfer edilecek embriyoları katater içinde labaratuvardan getirir. İşlemi yapacak olan hekim karından yapılan ultrason eşliğinde embriyoları rahim içine yerleştirir. Embriyo transferi işlemi ağrılı bir işlem değildir ve anestezi gerektirmez. İşlem sonrası endometriumu desteklemek için enjeksiyon, fitil veya krem şeklinde progesteron hormonu verilir. Luteal faz desteği adı verilen bu tedavi gebelik oluşursa 12. gebelik haftasına kadar devem eder. GEBELİK TESTİ Tüp bebek tedavisinin son aşaması, anne ve baba adayının tüp bebek tedavisi sürecinde en heyecanlı olduğu, tedavinin sonucunun öğrenildiği, tedavinin başarılı olup olmadığının anlaşıldığı gebelik testidir. transferinde embryo transferi sonrası 12. Gün, embriyonun 5. Gün transfer edildiği durumda ise 10. Gün gebelik testi yapılır. Beta-hCG hormonunun kandaki değerleri ölçülerek yapılan gebelik testi en iyi yöntemdir. İdrar testleri net bilgi veremediği için güvenilir olmayabilir. 10 ve 12. günlerdeki beta-hCG değerlerinden 2 hafta sonra ilk gebelik ultrasonu yapılır. Bu ilk ultrasonda rahim içinde gebelik kesesinin olup olmadığı ve eğer kese var ise kaç tane kese olduğu araştırılır. ARASINDA ATLANMAMASI GEREKEN NOKTALAR NELERDİR? Anne ve baba adayları genel sağlık durumlarına, beslenmelerine, sigara, alkol ve toksik gibi maddelerden ve bol kafein içeren içeceklerden uzak durmaya, ideal kiloda olmaya, günlük yaşamlarında stresi en az düzeye indirmelerine, doktorlarına danışmadan ilaç kullanmamaya, kilo vermeye yönelik herhangi bir diyeti varsa bu diyete ara verilmesine özen göstermelidirler. Muayene ve kontrollerde randevu saatlerine dikkat edilmesi, doktorun önerilerinin ve verdiği talimatların aksatılmadan ve düzenli olarak bire bir yerine getirilmesi önemlidir. Daha önceki tedaviler hakkında tüm bilgilerin eksiksiz olarak doktora iletilmesi tedavinin daha başarılı bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olacaktır. BEBEK TEDAVİSİNDE YUKARDAKİ ADIMLAR DIŞINDA BAŞKA BİR PROSEDÜR DE İŞLENMEKTE MİDİR? PREİMPLANTASYON GENETİK TANI Genetik bilimindeki son gelişmeler henüz gebelik oluşmadan, tüp bebek yöntemleri ile laboratuvar ortamında geliştirilen embriyolar üzerinde genetik inceleme yapılmasına ve seçilmiş olan sağlıklı embriyoların anne adayının rahmine yerleştirilmesine imkan tanımaktadır. Bu yönteme gebelik öncesi genetik tanı Preimplantasyon Genetik Tanı-PGT adı verilmektedir. İleri anne yaşı, tek gen hastalıkları, tekrarlayan erken gebelik kayıpları, şiddetli erkek faktörü, anomalili fetus hikayesi, ailesinde genetik hastalıkları olan çiftlerin veya uygulanan tedavilere cevap vermemiş kısır çiftlerin sağlıklı bebeğe kavuşmalarını sağlayan bir genetik tanı yöntemidir. Bu sayede genetik bozukluğu olan çocuğa sahip olma riski yüksek olan çiftler için hamilelik en başından kontrol altına alınmış olur. Tüp bebekte olumsuz sonuçların başlıca sebeplerinden biri kromozom anomalisi dolayısı ile meydana gelen düşüklerdir. Bu nedenle PGT, özellikle ileri yaştaki IVF hastalarına ait yumurtalarda % gibi yüksek oranda kromozom anomalisine rastlanması sebebi ile ileri yaş anne adaylarına önerilmektedir. Ayrıca ülkemizde sıklıkla görülen talassemi ve orak hücreli anemi genetik hastalıkların gebelik öncesi analizi de PGT ile yapılabilmektedir. Gelişen genetik teknikler ile çiftleirn bilgiye ulaşma olanaklarının artması, PGT ve diğer prenatal tanı yöntemleri hakkında sağlık merkezlerine başvurmalarını kolaylaştırmıştır. Asıl amacı aileleri sağlıklı bebeklere kavuşturmak olan tüp bebek tedavisi, Preimpantasyon Genetik Tanı’nın uygulanması ile birlikte başarıya ulaşma konusunda bir adım daha atılmasını sağlamıştır. EMBRİYO DONDURMA EMBRİYO KRİYOPREZERVASYONU Tüp Bebek tedavilerinde amaç iyi gelişen sağlıklı 1 veya 2 embriyonun rahim içine transfer edilmesi ve kalan sağlıklı embriyoların dondurularak saklanmasıdır. Tüp bebek denemesinde gebelik elde edilememesi, gebelik elde edilip düşükle sonlanması veya doğumla sonlanan bir gebelikten sonra çiftin tekrar bir bebek dünyaya getirmeye karar vermesi durumunda, daha önce kendi sperm ve yumurta hücrelerinin döllenmesiyle elde edilen, dondurulan embriyoları çözülüp kadın rahmine yerleştirilerek gebelik sağlanabilir. Bu yöntemle kadına uzun süren hormon ilaçlarının verilmesi engellendiği gibi tüp bebek işlemindeki gerekli birçok aşama atlanacağı için maliyet bakımından da çiftlere kolaylık sağlamaktadır. SPERM DONDURMA SPERM KRİYOPREZERVASYONU Sperm hücreleri canlılıklarını uzun süre koruyabilmek amacı ile dondurularak saklanabilir ve istenildiğinde çözülerek yardımcı üreme tekniklerinde kullanılabilir. Dondurma işleminde, bu işlem için özel olarak üretilmiş kriyoprotektan adı verilen solüsyonlar kullanılır. Dondurulan spermler sıvı azot tankları içerisinde -196 ̊C saklanır. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalarda, dondurulmuş çözülmüş hareketli spermler ile yapılan mikroenjeksiyon sonrasında döllenme ve gebelik oranlarının olumsuz etkilenmediğini göstermektedir. SPERM DONDURMA NEDENLERİ Azospermi hastalarında işlem günü testiküler/epididimal yoldan elde edilen spermlerden mikroenjeksiyon sonrası arta kalan dokunun veya tanı amaçlı yapılan testis biyopsisinden elde edilen spermlerin dondurularak saklanması amacıyla uygulanabilmektedir. Testis kanserlerinde, lösemi ve diğer kanser türlerinde kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanacak olgularda sperm üretimi büyük ölçüde engelleneceğinden daha ilerideki yardımcı üreme işlemleri için sperm elde etmek amacıyla uygulanabilmektedir. Testis ile ilgili çeşitli hastalıklar sonucu cerrahi tedavi görecek veya vazektomi uygulanacak olgularda ileri tarihlerde sperm elde etmek amacıyla yapılabilmektedir. İşlem günü psikolojik, sosyo-kültürel nedenlerle sperm vermede güçlük çekebilecek olgularda işlem öncesi sperm alınıp dondurularak daha sonraki aşamalarda kullanılabilmektedir. YUMURTA DONDURMA Kadınlar bazen eğitim, kariyer, sosyal ve ekonomik şartların oluşmaması, uygun eş istemi gibi nedenlerle evlilik veya çocuk sahibi olmayı ertelemektedirler. Ancak yıllar içinde yumurtalık rezervi azalmakta, yumurtaların kaliteleri bozulmakta ve böylece biyolojk zaman kadınların aleyhinde işlemektedir. Yumurtalar dondurulup saklanırsa bu kadınlar daha ileri yıllarda çocuk sahibi olabilme şanslarını koruyabileceklerdir. Yumurtaların dondurularak saklanma işlemi ne kadar erken yaşta yapılırsa yumurta kalitesi o kadar iyi ve yumurta sayısı o kadar fazla olacaktır. İlerleyen yaşla over rezervinde azalma beklenen doğal bir süreçtir ancak bazı tıbbi nedenlerle genç kadınların yumurtalık rezervleri azalabilir veya yumurtalık dokuları hasar görebilir. Ailede erken menopoz öyküsü anne ve kız kardeşte, ailevi meme kanseri öyküsü, endometriozis varlığı, bazı genetik hastalıklar Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi , BRCA-1 taşıyıcılığı, sigara, kemoterapi, radyoterapi gibi durumlardır. Yumurta dondurma işlemine adet kanamasının 2. günü yumurta geliştirici iğnelere başlanır, yaklaşık 10-12 gün kadar sonra yumurtalar vajinal ultrason ile toplanır. Laboratuvarda vitrifikasyon denilen hızlı dondurma yöntemi ile dondurularak -196 derecede sıvı azot tanklarında saklanır. Gebelik istendiği zaman bu yumurtalar çözülerek tüp bebek işlemleri uygulanır. **Prof. Dr. Nilgün Turhan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Web sitesi Facebook facebook/drnilgunturhan/ Instagram instagram/drnilgunturhan/**** 1İlk randevuda beni neler bekliyor?İlk randevuda daha önceki doğurganlık tedavilerinin gözden geçirilmesi ve sizi hayallerinize ulaştırmak için en uygun tedavi ve test seçeneklerinin değerlendirilmesi amacı ile; -Yumurtalıkların kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi amaçlı 4 boyutlu Ultrasound muayenesi, hormon profili, genel sağlık durumu, gebelik süresince anne ve bebek için risk teşkil edebilecek bir sağlık sorunu taraması,genetik danışmanlık ve gerekli ise psikolojik destek alacaksınız. -Adet dönemi ortasına uygun zamanda ultrason ile rahim duvarının değerlendirilmesi için planlama -Varsa eski rahim filmi HSG rahim filminin incelenmesi - Erkek faktörünün değerlendirilmesi amaçlı randevu gününüzden en az 2 en fazla 5 günlük cinsel perhiz ile başvurmalısınız. Erkeğin genel sağlık durumu, yaşam alışkanlıkları, hormonal durumu ve semen analizi değerlendirildiğinde bir problem görülürse üroloji uzmanı ile sağlıklı olup olmadığını nasıl anlarım?Yumurta Kalitesini değerlendirmek için nispeten basit yollar vardır. -Yaş. Yaşlanma sürecinin bir parçası olarak yumurtalık rezervi ve yumurta kalitesi düşer, daha sorunlu gebeliklere ve daha düşük gebelik oranlarına yol açar. Bir kadının yaşı yumurta kalitesinin değerlendirilmesinde en önemli faktör olup, gebelik şansının öngörülmesinde en önemli faktördür. -Estradiol ve progesteron testi. Periyodun 2 veya 3. Günü ölçülen bu değerler işlerin yolunda olup olmadığını gösteren en kolay testtir. Bu hormonlarda bir artış yumurtalığın vücudun yumurta yapmakta zorlandığını gösterir. Bu rakamlar sizlere fikir vermesi açısından paylaşılmış olup size ait değerleri lütfen hekiminizle paylaşmadan yorumlamayınız. Hekiminizden hiç çekinmeden telefon, e posta yada yüz yüze görüşmelerinizde açıklama isteyebilirsiniz. -AMH Anti Müllerian Hormon . Daha yeni bir test olup adetin herhangi bir zamanı bakılabilme avantajına sahiptir. in üzeri değerler daha olumlu olarak değerlendirilir. Kişideki gelişmekte olan yumurta rezervi hakkında bilgi verir. Gebelik şansını sadece bu teste bakarak karar vermemekteyiz. -Kısa adet döngüsü. Bayanda yumurtlamayı sağlayan hormon üretiminde ki dengesizliğe işaret olup doğurganlığın azaldığının bir işaretidir. -IVF Tedavisine cevap. Tedavi sürecinde iğnelere vücudun verdiği eksik cevap hastanın yumurta rezervi ve kalitesindeki düşüklüğün göstergesi başvurabilirim?İstanbul Tüp Bebek merkezinden yararlanmak tahmin ettiğinizden çok daha kolay olacak. Merkezimizin hastası olmak ilk randevu veya uzak mesafe danışmanlığı kurmanız kadar basittir. - Bizi arayabilirsiniz +90 212 292 4919 - Bizimle E-posta yolu ile iletişime geçebilrsiniz info - Hasta iletişim formu doldurabilirsiniz. İletişim kısmından bu formu doldurabilirsiniz. - Uzak Mesafe Danışmanlığı seçeneklerini sgk ile anlaşması var mı?Merkezimin sgk ile genel anlaşması bulunmamaktadır ancak devletten tüp bebek raporu alan hastalar,tüp bebek ve ilaçlarda sgk dan bebek raporu olan hastalar için tedavi ücreti?Detaylı bilgi ve ücretler hakkında bilgi almak için bizi arayabilir veya iletişim sayfamızdan mesaj yumurtalık rezervinin anlamı nedir?Azalmış yumurta rezervi aslında bize sayısal bir ifadedir. Yani yumurtanın sayıca azaldığını gösterir. Neyse ki her zaman kalitede de bir azalma vardır anlamı taşımaz. Var olan yumurtalar mükemmel sağlıklı olabilir. Azalan rezerv şiddetli ise bu durumda kalite de etkilenmiş olabilir. Bunun sonucu daha düşük kaliteli embriyo, düşük tutunma oranı ve maalesef daha yüksek oranda ilk trimester düşükleridir. Durum böyle olsa da bayan ne kadar genç ise gebelik şansı o kadar sonrası sgk iş göremez raporu veriyor musunuz?Tüp bebek tedavisi sürecinde sgk üzerinden işe göremez raporu, yumurta toplama sonrası transfer gününe kadar 3 gün ve transfer sonrası 3 gün olarak verilebilmektedir. Transfer sonrası hastanın durumuna göre 3 günlük iş göremez raporu hekim kararı ile kez tüp bebek denedim, bunlardan 2 si fresh+2 si det, tekrar rapor alabilir miyim?Tüp bebek raporu için şartları uygun olan ve rapor alabilen hastaların, 3 defa rapor ile tüp bebek deneme hakkı bulunmaktadır. raporu olan kişiler ilaçları da eczaneye belli bir fark ödeyerek sgk kapsamında Bebek tedavisi ortalama ne kadar sürer?Tüp bebek tedavisi tüm basamakları ortalama 15-18 gün arasında kapalı olduğu söylendi,hala gebe kalabilir miyim?Bilindiği üzere tüpler yumurta ve spermin birleşme ve ardından da döllenen yumurtanın rahime göçünde kullandığı bir geçittir. Bazı durumlarda tüplerin cerrahi müdahale ile açılması mümkündür. Olmuyorsa tüp bebek tedavisi ile gebelik elde bağlatmıştım yeniden bebek sahibi olabilir miyim?Evet bu mümkün. Bize başvuran bir çok hastamız geçmişte tüplerini bağlatıp yeniden bebek sahibi olma umudu ile başvurmaktadır. Şu an için iki seçeneğimiz vardır. İlk seçenek nispeten genç bayanlarda laparaskopik olarak bu durumun düzeltimesi amacı ile ameliyat opsiyonudur. Ameliyat her zaman istediğimiz sonuca varmayı sağlamayabilir. İkinci seçenek ise ameliyat istemeyen ya da nispeten gebelik şansını azaltan ek faktörü olan bayan yaşı, erkek faktörü gibidurumlarda bekletmeden tüp bebek tedavisine boyunca her gün kontrole gelecekmiyim?Tedavi boyunca her gün kontrole gerek bebek tedavisinin ilk aşması yumurtalıkların ilaç verilerek uyarılması dönemidir. Bu dönem ortalama 8- 10 gün dönemde yaklaşık 3 yada 4 kez ultrasonografi muayenesi yapılır. Gerekirse hormon analizleri yapılır. Yumurta hücrelerini içeren follikül çapı yeterli büyüklüğe ulaştığında yumurta çatlatma iğnesi verilerek 2 gün sonra yumurta toplama işlemi toplama işlemi günü erkekten alınan sperm örneği ile toplanan yumurtaların dölleme işlemi işleminden sonra döllenen yumurta sayısına göre 2-5 gün sonra embriyo transferi gizliliğini nasıl sağlıyorsunuz, Mahremiyetimize ne kadar hassas bakıyorsunuz?Mahremiyetin önemini anlıyoruz ve tıbbi bilgilerinizin gizliliğini korumayı taahhüt ediyoruz. Sunduğumuz tıbbi bakımın kaydını yaparız ve bu kayıtları başkalarından alabiliriz. Bu kayıtları, diğer sağlık hizmet sunucularına kaliteli tıbbi bakım sunmak, sağlık planınız tarafından verilen hizmetler için ödeme almak ve bu tıbbi uygulamanın doğru bir şekilde yürütülmesi için mesleki ve yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmemize olanak sağlamak için kullanıyoruz. Yasalar, korunan sağlık bilgisinin gizliliğini korumak, bireylere PHI kişisel hasta gizliliği ile ilgili yasal görev ve uygulamalarımızı bildirmek ve korunmasız PHI'nin ihlalinden sonra etkilenen kişileri bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu bildiride, tıbbi bilgilerinizi nasıl kullanıp açıklayacağımız açıklanmaktadır. Aynı zamanda tıbbi bilgilerinizle ilgili haklarınızı ve yasal yükümlülüklerimizi de açıklar. Bu bildirimle ilgili herhangi bir sorunuz varsa, lütfen yukarıda listelenen Gizlilik Görevlisine başvurun. GİZLİLİK İLKELERİMİZ A. Bu Tıbbi Uygulama Sağlık Bilgilerinizi Nasıl Kullanabilir veya Açıklayabilir? B. Bu Tıbbi Uygulama Sağlık Bilgilerinizi Kullanmayabilir veya Açıklamayabilir. C. Sağlık Bilgi Hakları; 1. Özel Gizlilik Korumalarını İsteme Hakkı. 2. Gizli İletişim İsteğinde Bulunma Hakkı. 3. İnceleme ve Kopya Alma Hakkı. 4. Değiştirme ya da Onarma Hakkı. 5. Açıklamaların Muhasebeleştirilme Hakkı. 6. Bu Bildirimin Bir Kağıt veya Elektronik Fotokopisi Hakkı D. Gizlilik Uygulamalarıyla İlgili Bu Bildirimde Yapılan Değişiklikler. E. çok yoğun çalışıyor, her seferinde eşimin gelmesine gerek var mı? Hayır. Eşiniz sadece yumurta toplama günü sperm örneği vermek için gelebilir. Ancak eşinizin sperm tahlilinin uzmanlarımız tarafından görülmesi ve değerlendirilmesi durumlarda üroloji uzmanımızdan konsültasyon isteyebilmekteyiz. Bu nedenle ilk görüşmeye anne ve baba adayının birlikte katılması detaylı değerlendirme yapılması gerekli. Bu değerlendirmede baba adayının sperm tahlilinin tüp bebek uygulamasında yeterli olduğu belirlendikten sonra baba adayının sadece yumurta toplama günü gelmesi bebek tedavisi boyunca cinsel yaşamımız nasıl olmalı?Yumurtalıkların uyarım döneminde cinsel beraberlikte bir kısıtlama yumurta çatlatma iğnesi verilmesinden itibaren cinsel beraberlik transferi ve sonrasında gebelik testi sonucuna kadar cinsel beraberlik toplama günü verilecek sperm örneği için eşimin cinsel perhiz yapması gerekli mi?Evet, ideal olarak 2-4 günlük bir perhiz süre 7 günden uzun nasıl alınıyor?Yumurta toplama günü tıpkı sperm tahlilinde olduğu gibi masturbasyon yoluyla sperm verme probleminiz varsa daha önceden hekiminizle bu durumu toplama işlemi ne kadar sürer?Yumurta toplama işlemi ortalama 15-20 dakika toplama işleminde uyutulacak mıyım?Yumurta toplama işlemi lokal anestezi yada sedasyon adını verdiğimiz hafif uyku hali oluşturan ilaçlarla sizi uyutarak işlemin konforu açısından anestezi ile uyutularak yumurta toplama işlemi yapılmaktadır. Bunun için su da dahil olmak üzere en az 6 saat hiçbir şey yememeli ve içmemelisiniz. Buna sigarada toplama işlemi sonrası ağrım olacak mı?Yumurta toplama işlemi sonrası hafif orta derecede ağrınız ağrılar ağrı kesici ile kolayca kontrol altına toplama işlemi sonrası kanama olur mu?Her zaman olmamakla birlikte ilk 1 gün lekelenme şeklinde kanama geçici bir toplama işlemi sonrası merkezinizde ne kadar kalmam gerekli?Ortalama olarak 2 saat. Sonrasında tıbbi bir engel yoksa taburcu olabilirsiniz. Ancak yumurta toplama işleminin olduğu gün İstanbul da kalmanız toplama işlemi sonrası istirahat gerekli mi? sonrasında evde de istirahat etmenizi gün günlük hayatınıza transferinde anestezi alacak mıyım?Embriyo transferi anestezi gerektirmeyen bir işlemdir. Embriyo transfer işleminden 1 saat önceden itibaren idrara sıkışmanız transferi sırasında ultrasonografi ile rahimin görüntülenmesinde ve yine işlemin uygulanmasında idrar kesenizin dolu olması bize kolaylık cinsiyeti biliniyor mu?Tıbbi zorunluluk yani cinsiyete bağlı geçen hastalıklar dışında embriyolarda cinsiyet tayini Türkiye de genetik tanı yapılmadıkça cinsiyet tayini zorunluluk dışında cinsiyet tayini hem kanunen hemde etik olarak ederken embriyoların cinsiyetlerini transferi sonrası ne kadar istirahat gerekli?Transfer sonrası 30 dakikalık bir istirahat yeterlidir. Yapılan çalışmalar klinikte daha uzun, istirahatın başarıyı arttırmadığını transferi sonrası devamlı istirahat etmem gerekli mi? transferi sonrası sürekli yatak istirahatı başarı şansını arttırmaz. Tam tersine stresinizi arttırır. Evinizde de sürekli yatak istirahati gerekli günlük dinlenme sonrası günlük hayatınıza dönebilirsiniz. Yapılan bilimsel çalışmalar bu bulguları sonrası banyo yapabilir miyim?Transfer den 1 gün sonradan itibaren ılık duş şeklinde banyo yapmaya transferi sonrası cinsel yaşam nasıl olmalı?Gebelik testine kadar cinsel beraberlik transferi sonrası özel bir diyet var mıdır?Transfer sonrası özel bir diyet progesteron iğneleri ve kullanılan progesteron jel ve tabletler bağırsak hareketlerini azaltabilir ve kabızlığa neden olabilir. Bu nedenle günde 1,5 litre su tüketmeniz, lifli gıdaları tercih etmeniz kabızlık açısından faydalı transferi sonrası saçımı boyatabilir miyim?Saçınızı boyatmanızda bir sakınca transferi sonrası dişlerimle ilgili bir problem olursa ne yapmalıyım?Tedavinizi olabilirsiniz. Kullanılacak bir ilacınız varsa bunu lütfen hekiminizle transferi sonrasında baş ağrım olursa ağrı kesici kullanabilirmiyim?Parasetamol grubu ilaçları transferi sonrası yolculuk yapabilir miyim?Uçak ile aynı gün, karayolu için 1 gün istirahat sonrası yolculuk transferi sonrası özel bir uyku pozisyonu var mı?Hayır. Yüzükoyun, sırt üstü, yan yatarak transferi sonrası gribal enfeksiyonlar başarıyı etkiler mi?Hayır özellikle vücut ısınsın 38 derece ve üzerinde olduğu durumlar dikkatle izlenmelidir. Bu durumda bir hekime başvurmak transferi sonrası spor yapılabilir mi?Ağır egzersizler önermemekteyiz. Hafif yürüyüşler ve yüzme önerilen gidebilecek miyim?Tedaviniz boyunca günlük sosyal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Yemek yemek alışveriş yapmak günlük yürüyüşler kuaföre gitmek, saç boyatmak, denize girmek tedavi sürecinizi Embriyo transferi yaptıracağım, Eşim gelmeli mi?Evet, yasal olarak size embriyonun transfer edilebilmesi için mutlaka eşinizin ıslak imzalı onayı gereklidir. Eşiniz transfer günü gelmeli.

tüp bebek için sperm verme